Ruim 5 miljoen Nederlanders naar nieuw pensioenstelsel, december nog spannend
Ruim 5 miljoen Nederlanders gaan in het nieuwe jaar voor het eerst te maken krijgen met hun persoonlijke pensioenpotjes. Twintig pensioenfondsen maken de overstap naar het nieuwe stelsel.
In de afgelopen weken kregen die fondsen toestemming van De Nederlandsche Bank (DNB). Ze hebben de verantwoordelijkheid om ruim 500 miljard euro aan vermogen over te hevelen.
Wel vergt het nog heel geregel van de fondsen. Ook moeten er in december geen hele gekke dingen gebeuren met de economie. "De opluchting zal groot zijn als het 2026 is," zegt de Pensioenfederatie.
Evenwichtig
Onder meer grote pensioenfondsen als Zorg & Welzijn, Metaal & Techniek en Horeca gaan over. Hierdoor is per 1 januari meer dan de helft van de Nederlandse pensioendeelnemers, werkenden en gepensioneerden overgezet.
De pensioenfondsen met groen licht hebben DNB ervan overtuigd dat ze een goed plan hebben voor de overstap. Daarin is het belangrijkste dat het geld uit de pensioenpot eerlijk verdeeld wordt over individuele pensioenpotjes, zodat alle generaties er evenveel van profiteren.
Daarnaast moeten de pensioenfondsen aantonen dat ze duidelijk communiceren met hun deelnemers over de veranderingen. De fondsen kunnen zelf nog beslissen om de overstap uit te stellen als hun computersystemen daar nog niet voldoende op ingesteld zijn.
Naast de twintig fondsen die straks overstappen, kunnen vier fondsen nog groen licht krijgen. Dat gaat om twee KLM-fondsen, het fonds voor de zoetwarenbranche en de particuliere beveiligers. Aanvankelijk wilden veel meer pensioenfondsen per 2026 overstappen, maar tientallen fondsen stelden dit uit.
146 pensioenfondsen, 26 over in 2026
2027 wordt belangrijk. Ruim zestig fondsen maken dan de overstap, waaronder ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland. Met bijna 3 miljoen deelnemers en ruim 500 miljard euro aan vermogen is ABP een van de grootste pensioenfondsen ter wereld.
Nog eens zo'n 30 fondsen hebben nog geen datum gepland. Het kan zijn dat ze mikken op de uiterlijke overstapdatum van 1 januari 2028. Het kan ook nog zo zijn dat het geld wordt overgeheveld naar een ander fonds of pensioenverzekering.
Timing
Dat uitstellen is niet zonder gevaar, zegt Anne Laning, onafhankelijk pensioenexpert. In vakblad ESB berekent hij dat het overgrote deel van de pensioenfondsen in het oude stelsel het gevaar loopt om te weinig geld in kas te hebben bij een financiële crisis.
Daarmee doelt hij op een vergelijkbare situatie als in 2008, het begin van de bankencrisis. Toen vielen de beleggingsresultaten tegen en tegelijkertijd daalde de rente. In het oude stelsel zorgt een lage rentestand ervoor dat pensioenfondsen meer geld in kas moeten houden, waardoor ze pensioenuitkeringen minder snel kunnen verhogen of moeten verlagen.
"Het oude pensioenstelsel is erg gevoelig voor financiële risico's", zegt Laning, "Uit de stresstest blijkt dat pensioenfondsen in het oude stelsel onvoldoende bestand zijn tegen een financiële crisis en de uitkeringen daarmee niet vast zijn." Daarnaast kan de overstap naar het nieuwe stelsel niet gemaakt worden, als er te weinig geld in kas zit.
Administratieve uitdaging
Ook voor de fondsen die per 1 januari overgaan is het nog spannend. Deelnemers hebben al wel een brief gehad met een schatting van hun pensioenpotje, maar het gaat er om hoe een fonds ervoor staat op het moment van 'invaren'. Eventuele schommelingen in december spelen dus nog een rol.
De koepel van pensioenfondsen, de Pensioenfederatie, ziet ook dat het het een spannende maand wordt. Dat zit hem niet zo zeer in het geld, zegt de Pensioenfederatie: "De spanning bij de fondsen zit meer in grote administratieve uitdaging, dan in zorgen over de financiën. De Nederlandse pensioenfondsen staan er goed voor."