Trump militariseert de Amerikaanse samenleving, maar waar gaat het toe leiden?
De regering-Trump lijkt bezig de Amerikaanse samenleving te militariseren en politieke tegenstanders dwars te zitten.
Trump gaf zichzelf een militaire parade cadeau toen hij 79 werd. In Democratische steden zet hij de Nationale Garde in, ook al is die daar niet welkom. Trump wil verder het ministerie van Defensie omdopen tot het ministerie van Oorlog, en onlangs zinspeelde de president tijdens een uitzonderlijke bijeenkomst met honderden Amerikaanse topmilitairen op de inzet van het leger tegen 'binnenlandse vijanden', met name in de steden.
"Dit toenemende militaire machtsvertoon past bij een regering die zich met de dag autocratischer opstelt", zegt jurist en Amerikadeskundige Kenneth Manusama. "Hij wil daarmee laten zien dat hij een daadkrachtige en sterke leider is."
Oorlogsgebieden
Na Los Angeles en Washington, afgelopen zomer, zijn er nu ook troepen van de Nationale Garde gestationeerd in een militair trainingscentrum in de buurt van Chicago. Ze mogen nog niet de straat op omdat een rechter dat voorlopig heeft geblokkeerd. Ook in de stad Portland mogen ze nog niet worden ingezet.
Trump heeft het over 'oorlogsgebieden' waar gevochten moet worden tegen criminele bendes en hard moet worden opgetreden bij protesten tegen zijn anti-immigratiebeleid. "Maar de echte reden is dat hij controle wil over de oppositie", zegt Manusuma.
Staten zijn zelf verantwoordelijk voor ordehandhaving en hebben meestal geen behoefte aan ondersteuning. "Door federale troepen in te zetten zet hij lokale democratische bestuurders klem. Hij wil laten zien wie de baas is."
Amerikaanse grondwet
In de VS zweren militairen trouw aan de grondwet en beloven ze het Amerikaanse volk te dienen - niet een leider of een partij. Het beleid van Trump, die ook trouw heeft gezworen aan de grondwet, staat daarmee op gespannen voet.
Volgens Manusama gaat de militarisering verder dan de inzet van de Nationale Garde op plekken waar dat niet nodig is: "Het gaat om symboliek, om wat het leger uit moet stralen", zegt hij. Zo zijn er al veel vrouwelijke militairen, transgenders en medewerkers van kleur ontslagen. "Het leger moet traditionele mannelijkheid ademen en loyaal zijn aan de opperbevelhebber, de president", zegt Manusama.
Politisering krijgsmacht
Dit is hoe de politisering van de Amerikaanse krijgsmacht eruit ziet", zegt een andere Amerikadeskundige, Casper Thomas. "Het Witte Huis zet het leger steeds vaker en zichtbaarder in om politieke doelen te bereiken."
Trump zegt dat hij vecht tegen 'de vijand van binnenuit'. Wat hij daarmee bedoelt, laat hij bewust in het midden, zegt Thomas. "Op deze manier kan het begrip breed worden ingezet."
Volgens Manusama gaat het om allerlei soorten politieke tegenstanders, zoals wetenschappers, atheïsten, democraten, journalisten en mensen van kleur. "Uiteindelijk willen ze een soort wit christelijk nationalisme verspreiden", denkt hij. "Met het christelijk geloof als bron van normen en waarden, het gezin als hoeksteen van de samenleving en een traditionele rolverdeling tussen man en vrouw."
"Ik ben nog nooit een kamer ingelopen waar het zó stil is", zei Trump op de bijeenkomst met de topmilitairen. "Die stilte was veelzeggend, een vorm van verzet", zegt Manusama. "Want als ze zouden doen wat Trump het liefste wil, dan zouden ze hard voor hem applaudisseren. Iets dat helemaal niet bij het Amerikaanse leger past."
Geregeld wordt een besluit van de regering-Trump in de rechtbank aangevochten en hier en daar zijn er demonstraties. "Maar grootschalige protesten blijven tot nu toe uit", zegt Manusama.
Veel Amerikanen vinden het volgens hem prettig om een sterke, zichtbare leider te hebben. "Daarbij denk ik dat het gewone burgers nog te weinig raakt in hun dagelijks leven. Ze halen hun schouders op en vinden het overdreven als gezegd wordt dat hun land afglijdt naar een dictatuur."
De Democratische partij levert nog weinig weerwerk, al zijn er Democratische bestuurders die het openlijk opnemen tegen Trump, zoals de gouverneur van Californië, Gavin Newsom. "Ze zoeken een manier om met de huidige machthebbers om te gaan", zegt Thomas. "Ze kunnen ook nauwelijks tegenwicht bieden omdat de Republikeinen ook het Congres in handen hebben."
Politieke agenda
Trumps tweede termijn is eigenlijk pas net begonnen, maar de snelheid waarmee hij veranderingen doorvoert roept de vraag op waar het militaire machtsvertoon toe kan leiden. Amerikadeskundige Thomas: "Misschien doorlopen ze een uitgewerkt stappenplan, maar er wordt ook geïmproviseerd."
Volgens Manusama laten de afgelopen maanden zien dat Trump de strijdkrachten naar zijn hand probeert te zetten. Mogelijk probeert hij ook om het juridisch makkelijker te maken om militairen in het binnenland te gebruiken "om zijn eigen politieke agenda door te drukken", zegt Manusama.