News NL

Het scheepvaartverkeer op het A.G. Wildervanckkanaal in het oosten van Groningen is gestremd nadat een binnenvaartschip deels is gezonken en met de achterkant op de bodem terechtkwam.

"Waarschijnlijk is het schip op een verkeerde manier beladen", laat een woordvoerder van de provincie Groningen weten aan RTV Noord. "Het schip is niet lek."

Het schip, de 90 meter-lange Amici geladen met vloeibare kunstmest, maakte gisteravond rond 20.00 uur plotseling water. Dat gebeurde ter hoogte van Veendam. De brandweer vreesde aanvankelijk dat het schip was lekgeslagen, maar al snel bleek dat niet het geval te zijn.

Toch is uit voorzorg meteen een drijvende afzetting om het schip gelegd om eventuele lekkende stookolie of vloeibare kunstmest tegen te houden.

Hopen dat het lukt

Nu gaat de brandweer proberen om de lading kunstmest over te pompen. Hoelang dat zal duren, is nog niet helemaal duidelijk. "We hopen dat dit vandaag lukt", aldus de woordvoerder. Pas daarna kan de Amici worden geborgen en het scheepvaartverkeer hervat.

Het A.G. Wildervanckkanaal is een belangrijke vaarweg tussen het industriegebied Eemshaven en het binnenland, waar vaak grote schepen doorheen gaan.

"Dat moet dus even wachten", aldus de provinciewoordvoerder. "We zijn afhankelijk van hoe snel de rederij en de eigenaar alles kunnen regelen. Er wordt hard gewerkt om de stremming zo snel mogelijk op te lossen."

Schijndel en Weert

Ook elders in het land kampt het scheepvaartverkeer met stremmingen. Zo kan de sluis bij Schijndel ten minste twee weken niet worden geschut nadat daar gisternacht een binnenvaartschip tegenop voer.

Ook het scheepvaartverkeer ter hoogte van de Stadsbrug in Weert is nog zeker twee weken gestremd. De ophaalbrug kwam scheef te liggen nadat er deze week een binnenvaartschip vol zand op botste.

Burgemeesters, wethouders en andere bestuurders in Limburg vragen aandacht voor de dreigementen en intimidatie waarmee ze te maken hebben. "Stop. Limburg trekt een streep", staat boven een grote advertentie die onder meer is geplaatst in De Limburger. "Schreeuwen, beledigen, intimideren, bedreigen? Wij zijn er helemaal klaar mee."

"Een democratie kan niet zonder mensen die besluiten nemen. Volksvertegenwoordigers en bestuurders die belangen afwegen, moeilijke discussies voeren en vervolgens samen knopen doorhakken. Hoe lastig dat soms ook is", staat in de advertentie, die ook is ondertekend door de Limburgse commissaris van de Koning Emile Roemer.

De meer dan 900 Limburgse bestuurders krijgen steeds vaker te maken met scheldpartijen, online beledigingen, intimidatie en anonieme bedreigingen, schrijven de ondertekenaars. De bedreiging aan het adres van de Venlose burgemeester Antoin Scholten was volgens De Limburger de "spreekwoordelijke druppel". Scholten wordt online bedreigd vanwege de komst van een asielzoekerscentrum.

'Respect en begrip nodig'

De Limburgse bestuurders benadrukken dat ieder zijn mening mag laten horen, "maar doe het met respect en liefst wat begrip voor elkaar".

Uit cijfers van vorig jaar blijkt dat 45 procent van de lokale politici in Nederland sinds 2022 te maken heeft gehad met agressie of intimidatie. Binnen die groep zegt bijna iedereen last te hebben van verbale agressie en meer dan de helft van bedreiging of intimidatie.

Nieuwsuur sprak begin dit jaar met drie lokale politici die daarom besloten te stoppen:

De Nederlandse danceformatie 2 Brothers on the 4th Floor stopt na 33 jaar met optreden. Rapper D-Rock, wiens echte naam René Philips is, lukt het vanwege de ziekte van Parkinson niet meer om op het podium te staan, maakte het tweetal bekend in het MAX-programma Carrie op Vrijdag.

D-Rock (54) kwam er op zijn 38e achter dat hij aan parkinson lijdt. Vorig jaar, 15 jaar na de diagnose, heeft hij dat pas wereldkundig gemaakt. "The show must go on", zei hij gisteravond. "En daarom heb ik het geheim gehouden al die jaren."

De optredens gingen gewoon door. "Het gaf energie", vertelde de rapper. Maar nu gaat het niet meer. "Mijn lichaam is gewoon op. Normaal kon ik na een dag of twee wel weer bijkomen van de show, maar nu duurt het echt een week." Hij spreekt van een moeilijke beslissing.

'Samen uit, samen thuis'

Desray, de andere helft van het duo, heeft besloten om ook te stoppen met 2 Brothers on the 4th Floor. "Samen uit, samen thuis", zei Désirée Manders, haar echte naam, in het programma. Wel gaat ze solo door als zangeres.

2 Brothers on the 4th Floor werd begin jaren 90 opgericht door twee broers op de vierde verdieping van een flat in Utrecht, vandaar de naam. Later kwamen daar rapper D-Rock en zangeres Desray als gastartiesten bij. Vanwege de successen vormden de vier uiteindelijk een groep. Ze hadden verschillende grote internationale hits waaronder Never Alone en Dreams (Will Come Alive).

De afgelopen ruim 30 jaar traden ze bijna elke week op. De laatste paar jaar stond er ook een tweede rapper op het podium om D-Rock te assisteren. Vanavond treedt 2 Brothers on the 4th Floor voor het laatst in Nederland op in Maastricht tijdens een 90's-feest. Daarna staan er nog een aantal buitenlandse shows op het programma.

De binnenstad van Den Haag is vandaag veiligheidsrisicogebied. Dat betekent onder andere dat de politie iedereen mag fouilleren. Burgemeester Jan van Zanen heeft daartoe besloten vanwege een aangekondigde demonstratie.

De demonstratie Mars voor Veilig Nederland begint om 14.00 uur vanmiddag op de Laan van Reagan en Gorbatsjov en eindigt daar ook. Een veel groter gebied is vandaag van 10.00 tot 22.00 uur veiligheidsrisicogebied, meldt Omroep West. De politie mag iedereen fouilleren die zich bevindt op het Koningin Julianaplein, Plein, Lange Vijverberg, Parkstraat, Mauritskade en Koninginnegracht. Ook op station Den Haag Centraal, waar veel demonstranten worden verwacht, mag de politie fouilleren.

Tijdens de demonstratie geldt bovendien een verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding of voorwerpen die gezichtsherkenning bemoeilijken, zoals bivakmutsen, integraalhelmen of maskers.

Nationaal Protest

De demonstratie wordt georganiseerd door Nationaal Protest. Dat is een actiegroep die zegt te strijden tegen de gestegen kosten voor het levensonderhoud en de woningnood. Bij de oproep voor de demonstratie wordt veel aandacht besteed aan "Mijn land, mijn cultuur, mijn vlag".

Een eerdere demonstratie in Den Haag liep op 20 september uit de hand na een soortgelijke oproep. Een groep van ongeveer 1500 mensen blokkeerde toen de snelweg A12 en raakte slaags met de politie. Ook werden de ruiten ingegooid van het D66-partijkantoor.

Lichtgewond

Bij het geweld raakten vier politieagenten en zeven journalisten lichtgewond. Na afloop stelde burgemeester Van Zanen toen vast dat de autoriteiten in Den Haag niet hadden verwacht dat de demonstratie zo uit de hand zou lopen.

De maatregelen van vandaag zijn bedoeld om de demonstratie ordelijk te laten verlopen en de veiligheid van deelnemers en omstanders te waarborgen, aldus de gemeente.

In België zijn bij een meldpunt over seksueel grensoverschrijdend gedrag meer dan 150 meldingen binnengekomen over een gynaecoloog. Om alle meldingen te kunnen verwerken, waren twee extra telefoonlijnen opengesteld, meldt de VRT. Justitie in België is een onderzoek begonnen. Tot nu toe is bij de politie één aangifte binnengekomen.

"Zelfs na programma's over misbruik in de kerk hebben we dit niet moeten doen", zegt een woordvoerder van het Vlaamse meldpunt. "Dit hebben we nog nooit meegemaakt."

De man waarover de meldingen binnenkwamen, werkt bij het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en een ziekenhuis in Tienen. Donderdag werd bekend dat de ziekenhuizen de gynaecoloog op non-actief hebben gezet, nadat meer dan tien patiënten getuigden in de media over grensoverschrijdend gedrag.

'Onberispelijke carrière'

Een slachtoffer vertelt dat ze 20 jaar niks heeft durven zeggen erover. "Ik was toen 30 en moest voor een onderzoek naar de gynaecoloog", vertelt ze de VRT. "Na dat onderzoek moest ik naakt op de weegschaal staan. Plots kwam hij achter mij staan, heel dichtbij. Ik voelde mij heel ongemakkelijk. Hij keek mee over mijn schouder naar mijn gewicht en zei plots dat ik nog goed in de markt lag. Hij gaf mij een klets op de poep", zegt ze over de tik op de billen.

Een eerste melding over de arts kwam er eind 2024, en dit jaar volgden er nog verschillende meldingen. Zelf ontkent de arts via een advocaat de aantijgingen. "Er is momenteel geen sprake van enig strafrechtelijk onderzoek. Onze cliënt heeft reeds 35 jaar een onberispelijke carrière."

Er zijn ook een aantal meldingen over andere zorgverleners. "Ik denk dat sommige mensen nu beseffen dat ze iets soortgelijks hebben meegemaakt, en er nu wel de woorden voor vinden, terwijl ze het vroeger misschien niet konden benoemen", zegt een woordvoerder van het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag.

Vragen stellen

De zaak veroorzaakt volgens de Belgische beroepsvereniging VVOG ook onder gynaecologen veel onrust, zegt woordvoerder Isabelle Dehaene. "Er zijn zoveel gynaecologen ontdaan over wat er nu allemaal in de media verschijnt", zegt ze. "Ik ben uiteraard verontwaardigd over wat die persoon doet, maar ik weet absoluut dat het gros van gynaecologen dit niet doet."

Ze wijst erop dat patiënten per definitie kwetsbaar zijn tijdens de vaak intieme onderzoeken, maar raadt hen aan een melding te doen als iets niet goed voelt. "Het is vooral belangrijk dat de gynaecoloog duidelijk kan uitleggen wat er gebeurt en waarom dat moet gebeuren", zegt ze. "Vanaf het moment dat het voor jou niet normaal voelt, mag je vragen beginnen te stellen."

De beroepsvereniging wijst erop dat twijfels gemeld kunnen worden bij bijvoorbeeld de huisarts, het ziekenhuis of een meldpunt.

Goedemorgen! In Duitsland wordt vandaag de nieuwe jongerenorganisatie van de extreemrechtse partij AfD opgericht, moet Max Verstappen racen in Qatar en viert Almere vandaag zijn 50-jarig bestaan.

Eerst het weer: het wordt vandaag bewolkt en op de meeste plaatsen droog. In het zuiden misschien wat zon en het wordt een graad of 10.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Openbaar Ministerie onderneemt behalve tegen Funcaps.nl ook actie tegen een andere website die onbeperkt medicijnen zonder recept verkocht. De webshop Slaappillen.net wordt in verband gebracht met tenminste één overlijden na de levering van een nepversie van de zware pijnstiller oxycodon.

Gekeken wordt of er een link is met andere sterfgevallen. Twee mannen achter de site moeten half december voor de rechter komen. Er loopt ook al een rechtszaak tegen de beheerders van de site Funcaps.nl. Die worden gekoppeld aan tientallen sterfgevallen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Drie hoogbejaarde Oostenrijkse nonnen weigeren hun klooster te verlaten. Na jaren in het klooster te hebben gewerkt, verhuisden ze tegen hun wil naar een verzorgingstehuis. Omdat ze daar niet konden aarden keerden ze terug naar het klooster, hoewel hun geestelijk leider hen opdroeg om naar het verzorgingshuis terug te gaan. Nu mogen de bejaarde vrouwen toch blijven met als voorwaarden dat als ze meer zorg nodig hebben dan ze in het klooster kunnen krijgen, ze alsnog naar een verzorgingshuis moeten.

Zuster Bernadette (88) weigert net als zusters Rita (82) en Regina (86) dat compromis:

Fijne dag!

Ruim 5 miljoen Nederlanders gaan in het nieuwe jaar voor het eerst te maken krijgen met hun persoonlijke pensioenpotjes. Twintig pensioenfondsen maken de overstap naar het nieuwe stelsel.

In de afgelopen weken kregen die fondsen toestemming van De Nederlandsche Bank (DNB). Ze hebben de verantwoordelijkheid om ruim 500 miljard euro aan vermogen over te hevelen.

Wel vergt het nog heel geregel van de fondsen. Ook moeten er in december geen hele gekke dingen gebeuren met de economie. "De opluchting zal groot zijn als het 2026 is," zegt de Pensioenfederatie.

Evenwichtig

Onder meer grote pensioenfondsen als Zorg & Welzijn, Metaal & Techniek en Horeca gaan over. Hierdoor is per 1 januari meer dan de helft van de Nederlandse pensioendeelnemers, werkenden en gepensioneerden overgezet.

De pensioenfondsen met groen licht hebben DNB ervan overtuigd dat ze een goed plan hebben voor de overstap. Daarin is het belangrijkste dat het geld uit de pensioenpot eerlijk verdeeld wordt over individuele pensioenpotjes, zodat alle generaties er evenveel van profiteren.

Daarnaast moeten de pensioenfondsen aantonen dat ze duidelijk communiceren met hun deelnemers over de veranderingen. De fondsen kunnen zelf nog beslissen om de overstap uit te stellen als hun computersystemen daar nog niet voldoende op ingesteld zijn.

Naast de twintig fondsen die straks overstappen, kunnen vier fondsen nog groen licht krijgen. Dat gaat om twee KLM-fondsen, het fonds voor de zoetwarenbranche en de particuliere beveiligers. Aanvankelijk wilden veel meer pensioenfondsen per 2026 overstappen, maar tientallen fondsen stelden dit uit.

146 pensioenfondsen, 26 over in 2026

2027 wordt belangrijk. Ruim zestig fondsen maken dan de overstap, waaronder ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland. Met bijna 3 miljoen deelnemers en ruim 500 miljard euro aan vermogen is ABP een van de grootste pensioenfondsen ter wereld.

Nog eens zo'n 30 fondsen hebben nog geen datum gepland. Het kan zijn dat ze mikken op de uiterlijke overstapdatum van 1 januari 2028. Het kan ook nog zo zijn dat het geld wordt overgeheveld naar een ander fonds of pensioenverzekering.

Timing

Dat uitstellen is niet zonder gevaar, zegt Anne Laning, onafhankelijk pensioenexpert. In vakblad ESB berekent hij dat het overgrote deel van de pensioenfondsen in het oude stelsel het gevaar loopt om te weinig geld in kas te hebben bij een financiële crisis.

Daarmee doelt hij op een vergelijkbare situatie als in 2008, het begin van de bankencrisis. Toen vielen de beleggingsresultaten tegen en tegelijkertijd daalde de rente. In het oude stelsel zorgt een lage rentestand ervoor dat pensioenfondsen meer geld in kas moeten houden, waardoor ze pensioenuitkeringen minder snel kunnen verhogen of moeten verlagen.

"Het oude pensioenstelsel is erg gevoelig voor financiële risico's", zegt Laning, "Uit de stresstest blijkt dat pensioenfondsen in het oude stelsel onvoldoende bestand zijn tegen een financiële crisis en de uitkeringen daarmee niet vast zijn." Daarnaast kan de overstap naar het nieuwe stelsel niet gemaakt worden, als er te weinig geld in kas zit.

Administratieve uitdaging

Ook voor de fondsen die per 1 januari overgaan is het nog spannend. Deelnemers hebben al wel een brief gehad met een schatting van hun pensioenpotje, maar het gaat er om hoe een fonds ervoor staat op het moment van 'invaren'. Eventuele schommelingen in december spelen dus nog een rol.

De koepel van pensioenfondsen, de Pensioenfederatie, ziet ook dat het het een spannende maand wordt. Dat zit hem niet zo zeer in het geld, zegt de Pensioenfederatie: "De spanning bij de fondsen zit meer in grote administratieve uitdaging, dan in zorgen over de financiën. De Nederlandse pensioenfondsen staan er goed voor."

President Trump is van plan om de meeste decreten die zijn voorganger Joe Biden heeft ondertekend, ongedaan te maken. Dat schrijft de Amerikaanse leider op zijn sociale platform Truth Social.

In het bericht stelt Trump dat Biden de decreten niet zelf heeft ondertekend, al zegt hij niet waarop hij die claim baseert. Volgens Trump gaat het om 92 procent van de documenten. Welke precies maakt hij niet duidelijk.

Het Witte Huis beschikt over een apparaatje dat handtekeningen met echte inkt zet, de zogenoemde autopen. Presidenten maken daar gebruik van om niet alles met de hand te hoeven ondertekenen. Volgens Trump werd het apparaatje tijdens de regering-Biden vaak gebruikt door anderen, buiten de president om.

"Alle documenten die door 'Slaperige' Joe Biden met de autopen zijn ondertekend worden hierbij beëindigd en hebben geen verdere kracht of effect", schrijft Trump. "De autopen mag niet worden gebruikt als de president van de Verenigde Staten hiervoor geen specifieke toestemming heeft gegeven."

'Linkse gekken'

Trump claimt dat "de radicale linkse gekken die Biden omringen" het presidentschap van hem afnamen. "De mensen die de autopen bedienden, deden dat illegaal. Joe Biden was niet betrokken bij het autopen-proces en als hij zegt dat hij dat wel was, zal hij worden aangeklaagd wegens meineed", schrijft de president.

Trump heeft herhaaldelijk beweerd dat Biden aan het einde van zijn ambtstermijn verward was en niet degene was die de beslissingen nam. Hij heeft ook meermaals zonder bewijs verkondigd dat anderen mogelijk de handtekening van hun baas vervalsten en zo ingrijpende maatregelen namen waarvan Biden niet op de hoogte was.

De 83-jarige Biden heeft de beweringen afgedaan als "belachelijk en vals". Bovendien concludeerden juristen van Justitie eerder al dat het gebruik van een autopen op zich geen probleem is en wetten ook rechtsgeldig zijn als de president niet fysiek zelf een handtekening geeft gezet, zolang hij maar opdracht daartoe heeft gegeven.

De regering van de Amerikaanse president Trump heeft aangekondigd voorlopig alle asielbeslissingen op te schorten. De beslissing volgt op de aanslag op de Nationale Garde in Washington D.C. afgelopen woensdag. De verdachte is een 29-jarige man uit Afghanistan, die vier jaar geleden naar de VS kwam.

De directeur van de immigratiedienst, Joseph Edlow, schrijft in een bericht op X dat de opschorting van kracht blijft "totdat we ervoor kunnen zorgen dat elke vreemdeling zo grondig als mogelijk wordt gecontroleerd en gescreend".

Donderdag werd al bekendgemaakt dat de dienst per direct is gestopt met het verwerken van alle asielverzoeken van Afghanen. Die maatregel geldt voor onbepaalde tijd, zolang een onderzoek naar de veiligheidsprotocollen loopt.

Taliban

Na de aanslag woensdag in de buurt van het Witte Huis werden de twee leden van de Nationale Garde in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht. Donderdagavond werd bekend dat een van hen was overleden.

De schutter, die ook gewond raakte, kwam naar Amerika nadat de Taliban de macht hadden overgenomen in Afghanistan. De VS had een speciaal immigratiebeleid voor Afghanen die hadden samengewerkt met de Amerikanen en die vreesden voor hun leven na de machtsgreep door de Taliban.

Zo'n 76.000 Afghanen kwamen dankzij die regeling naar de Verenigde Staten. Trump en zijn aanhangers zijn uiterst kritisch op dit beleid, omdat veel mensen de VS zouden zijn binnengekomen zonder dat hun achtergrond was gecontroleerd.

De man die wordt verdacht van de aanslag is aangeklaagd voor moord met voorbedachten rade. Zijn motief is nog niet bekend.

Het Openbaar Ministerie onderneemt behalve tegen Funcaps.nl ook actie tegen een andere website die onbeperkt medicijnen zonder recept verkocht. De webshop Slaappillen.net wordt in verband gebracht met ten minste één overlijden na de levering van een nepversie van de zware pijnstiller oxycodon. Die pillen bevatten de levensgevaarlijke synthetische stof nitazenen.

Politie en justitie onderzoeken nog of er een link is met andere overlijdens, onder andere van een vrouw in een dorp niet ver van Rotterdam. Twee mannen die ervan verdacht worden betrokken te zijn geweest bij de webshop Slaappillen.net zitten vast en moeten 15 december voor het eerst voor de rechtbank verschijnen.

Nitazeen in bloed

In totaal zijn er bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) sinds vorig jaar zes overlijdensgevallen en vier ernstige vergiftigingen onderzocht die te koppelen zijn aan een nitazeen, de meeste via namaakoxycodon.

Het NFI heeft eind vorig jaar voor het eerst een nitazeen aangetroffen in het bloed van een overleden persoon, vertelt NFI-toxicoloog Kristof Maudens. "Dit jaar staat de teller al op vijf aan nitazeen gerelateerde overlijdensgevallen."

"Daarnaast waren er vier ernstige vergiftigingen met een nitazeen bij personen die het overleefd hebben", vervolgt Maudens. "In bijna alle gevallen is het nitazeen in namaakoxycodontabletten aangetroffen."

Het forensisch instituut sluit niet uit dat meer overlijdens verband houden met nitazenen. "Wij hebben als NFI geen zicht op toxicologisch onderzoek dat op andere plekken wordt uitgevoerd, dus het zou kunnen dat de werkelijke cijfers hoger liggen."

Veel sterker dan morfine

Aanleiding voor het onderzoek naar Slaappillen.net was de vondst afgelopen april van het lichaam van een 44-jarige vrouw in Voorburg. In haar appartement trof de politie onder meer verpakkingen aan van een middel dat zij als oxycodon had gekocht bij Slaappillen.net.

In de pillen, maar ook in het bloed van de vrouw bleken onder meer nitazenen te zitten, wat erop wijst dat het waarschijnlijk om een namaakmiddel ging afkomstig uit een drugslaboratorium. Het OM noemt nitazenen een "synthetische opioïde die vaak tientallen tot duizenden keren sterker is dan morfine". Daardoor leidt een verkeerde dosering al snel tot een overdosis.

Het Trimbos-instituut waarschuwde afgelopen maart al voor namaak-oxycodon met nitazenen, naar aanleiding van een ander overlijden. In dat geval ging het om een man uit Amsterdam.

"Binnen de groep van nitazenen vallen verschillende extreem sterk werkende en gevaarlijke stoffen", zegt Pieter Oomen van het Trimbos. "Soms kan minder dan een milligram al voor levensbedreigende situaties zorgen, zoals problemen met ademen."

Verband met dood moeilijk te bewijzen

De twee verdachten in deze nieuwe zaak, die naar nu blijkt eind september al zijn aangehouden, zijn 28 en 33 jaar en komen uit Breda. Ze worden onder meer verdacht van illegale handel in medicijnen en andere verboden middelen. De 33-jarige man worden tevens voorbereidingshandelingen voor de in- en uitvoer van cocaïne ten laste gelegd.

De twee worden nog niet vervolgd voor betrokkenheid bij de dood van de vrouw uit Voorburg. Volgens betrokkenen bij de zaak is het in dit soort gevallen heel moeilijk te bewijzen dat er een rechtstreeks verband is tussen het overlijden en middelen die de persoon in kwestie had aangeschaft. Zo zijn bij de vrouw ook andere stoffen in het bloed aangetroffen, waaronder zware slaapmiddelen die zij eveneens bij Slaappillen.net had gekocht.

Hetzelfde speelt bij webshop Funcaps. In die zaak worden de verdachten gekoppeld aan de dood van mogelijk 49 mensen, maar ook zij worden vooralsnog uitsluitend vervolgd voor overtreding van de geneesmiddelenwet. Eerder schatte directeur Ruud Coolen van Brakel van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) dat er honderden van dit soort sites zijn.

Negen jaar lang oxycodon

De familie van de overleden vrouw uit Voorburg vindt dat in de huidige discussie over gevaarlijke webshops één aspect te weinig aandacht krijg: het voorschrijfgedrag van artsen, dat ertoe kan leiden dat patiënten een verslaving aan zware medicijnen ontwikkelen. Volgens de familieleden had hun Sharon zo'n negen jaar lang oxycodon voorgeschreven gekregen door haar huisarts. De richtlijn is om dat zo kort mogelijk te doen.

Bekend is dat oxycodon bij langdurig gebruik minder goed kan gaan werken en dat patiënten dan behoefte krijgen aan grotere doses. Vindt de eigen dokter dat niet meer verantwoord, dan wijken zij vaak uit naar andere kanalen. In de ogen van de familie heeft de huisarts met het jarenlange voorschrijven de vrouw als het ware het zwarte circuit in gedwongen en haar daarmee in gevaar gebracht.

'Benarde situatie huisarts'

De huisarts in kwestie kan niet reageren vanwege het medische beroepsgeheim. Anke Lambooij, apotheker en onderzoeker bij het Instituut Verantwoord Medicijngebruik vindt de kwestie moeilijk te beoordelen. "Wij waren er niet bij in de spreekkamer."

Maar in het algemeen is volgens haar bekend dat huisartsen oxycodon in ruim een derde van de gevallen langer dan drie maanden voorschrijven. Bijvoorbeeld omdat oxycodon het enige middel blijkt te zijn dat helpt, ook al wordt het effect na verloop van tijd minder.

"Je kunt dan als huisarts in een professioneel-ethisch dilemma terecht komen, een benarde situatie", zegt Lambooij. "Je weet dat het niet goed is om nog langer herhaalrecepten uit te schrijven, maar een alternatief is er niet en je voelt de druk van de patiënt. Plus dat er het risico bestaat dat hij of zij juist uitwijkt naar het zwarte circuit als je te sterk aandringt op afbouwen. In dit soort gevallen kun je het eigenlijk nooit goed doen."

Terwijl de wereld kijkt of het bestand in Gaza standhoudt, is de bezette Westelijke Jordaanoever het toneel van geweld en intimidatie tegen Palestijnen door Israëlische kolonisten.

Niet alleen het ontwerp van de gewilde koffiemachine is retro, zo blijkt in de fabriek in Amerongen. Het hele bedrijf blijft graag zoals het is. ‘Wij zullen onze productie nóóit verplaatsen.’

Dat Nederland vergrijst, daarover bestaan al stapels rapporten. Maar het probleem is veel groter, waarschuwen twee onderzoeken. Als straks de hele wereld vergrijst, wie gaat dan al het werk doen?

Landen en bedrijven proberen zich zo aantrekkelijk mogelijk te maken nu het lastiger wordt om als kenniswerker naar Silicon Valley af te reizen.

Met de eisen wil de overheid zich beter wapenen tegen onder meer hacks en spionage. Het bedrijfsleven is niet te spreken over de 400 nieuwe regels.

Het Westen moet veel meer investeren in arbeidsbesparende technologie zoals robots en AI. De beloofde productiviteitsstijging is hard nodig, schrijft Mathijs Bouman.

De verwachting is dat een ruime meerderheid tegen het voorstel stemt. Toch vrezen bankiers dat de superrijken zich door het referendum minder welkom voelen in Zwitserland.

‘Anders omgaan met begrotingsregels’, daar kijken D66 en CDA nu naar. Is de tijd van strenge financiële discipline voorbij nu zelfs het bedrijfsleven om overheidsinvesteringen vraagt?

De Ondernemingskamer oordeelt dat niets doen bij de vakbond ‘niet meer kan’. Het ledenparlement van FNV is goeddeels gepasseerd.

In deze Toegevoegde Waarde vertelt Marijn Jongsma waarom hij bij de Wereldhandelsorganisatie is en hoe het daarmee gaat. Anna Dijkman onderzoekt of AI voor een jobpocalypse gaat zorgen.

Het noodweer in Zuidoost-Azië van de afgelopen week heeft zeker 400 levens geëist. In sommige gebieden kwamen overstromingen onverwacht, waardoor mensen geen tijd hadden om te vluchten. In Sri Lanka is het dodental inmiddels boven de honderd gestegen.

Limburgse bestuurders protesteren zaterdag met een grote advertentie in De Limburger tegen dreigementen en intimidatie. "Stop. Limburg trekt een streep" is de boodschap. Eerder deze week werd bekend dat Venlose bestuurders beveiligd worden sinds er plannen worden gemaakt voor asielopvang.

Een arrestant is in de nacht van vrijdag op zaterdag op een politiebureau in Breda overleden. Dat bevestigt de politie aan NU.nl na berichtgeving van Omroep Brabant. De Rijksrecherche is een onderzoek gestart.

De Russische telecomwaakhond Roskomnadzor dreigt WhatsApp volledig te blokkeren in het land na eerdere beperkingen op de berichtendienst. Als WhatsApp niet voldoet aan de Russische wetgeving, wordt het volgens Russische persbureaus geblokkeerd.

Huub Stapel is bedachtzamer geworden in zijn omgang met vrouwen sinds er regelmatig verhalen van grensoverschrijdend gedrag opduiken. In een interview met Volkskrant Magazine zegt de acteur dat dat indruist tegen zijn karakter.

Jeroen van der Boom denkt al na over het einde van zijn carrière. De zanger verwacht dat hij over een aantal jaar stopt met optreden, vertelt hij zaterdag in De Telegraaf. "Ik denk dat ik dit werk nog vijf jaar kan en wil doen."

-

Het Openbaar Ministerie vervolgt twee personen voor illegale handel in geneesmiddelen, waaronder een nepversie van pijnstiller oxycodon. Het onderzoek begon na het overlijden van een vrouw in Voorburg. Volgens de NOS en het AD zijn de pillen besteld via slaappillen.net.

In Schermtijd schrijft techverslaggever Rutger Otto wekelijks over het internet en alles wat daarbij komt kijken. Deze week videobelde hij met een AI-Sinterklaas.

Zes jaar na de historische wereldtitel stonden de handbalsters vrijdagavond eindelijk in een uitverkocht Ahoy. De WK-wedstrijd tegen Argentinië werd de best bezochte wedstrijd ooit van de handbalsters in Nederland.

Afgelopen nacht hebben er twee explosies plaatsgevonden aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam. De eerste explosie was rond 01.15 uur waarbij een kleine brand ontstond. Deze is door de brandweer geblust.

Drie asbestlocaties zijn begin deze maand stilgelegd door de Nederlandse Arbeidsinspectie, omdat bij de saneringswerkzaamheden niet veilig werd gewerkt. Dit was de opbrengst van twee actiedagen in de regio Assen, waarbij de Inspectie in totaal 29 asbestsaneringslocaties bezocht en bij 15 daarvan een of meerdere overtredingen constateerde, waaronder twee illegale asbestsaneringen.

Bij een schietincident in Meppel is vrijdagavond een persoon zwaargewond geraakt en aan de gevolgen hiervan overleden. Dit maakte een woordvoerder van de politie bekend.

Dankzij alert optreden, goede waarnemingen en telefoontjes van getuigen zijn afgelopen week twee grote drugsafvaldumpingen in West-Brabant voorkomen. Surveillerende agenten ontdekten op maandagavond 24 november 2025 een verdacht bakwagentje op een parkeerplaats aan de Ligneweg in Halsteren. De wagen bleek volgeladen met onder andere drugsafval. Donderdag 27 november volgde een uitgebreid onderzoek nadat er een gestrande bakwagen aan de Zurenhoek in het buitengebied van Bergen op Zoom werd aangetroffen. Deze wagen bleek volgeladen te zijn met duizenden liters drugsafval.

Uit de Najaarsnota blijkt dat het ministerie van Asiel en Migratie in 2025 minder heeft uitgegeven dan eerder was begroot. 'Door de lagere instroom van asielzoekers en ontheemden daalde de behoefte aan opvang, wat leidt tot lagere kosten. De uitgaven komen dit jaar daarmee uit op iets meer dan € 7,6 miljard, terwijl eerder iets meer dan € 8,5 miljard was voorzien', zo meldt het ministerie van Asiel en Migratie vrijdag.

'In de afgelopen vier maanden heeft het EVA-Team (Executie Vonnissen Afgestraften) van de Politie Eenheid Den Haag 46 personen aangehouden die in totaal nog 140 jaar celstraf moeten uitzitten', dit meldt de politie vrijdag.

Met ingang van januari 2026 versterkt het kabinet de veiligheid van ons land met een belangrijke maatregel: bedrijven die overheidsopdrachten uitvoeren en waarbij nationale veiligheidsbelangen in het spel zijn, moeten voldoen aan nieuwe beveiligingseisen. Dit melden de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vrijdag.

Vrijdagochtend heeft Team Luchtvaarttoezicht samen met de Koninklijke Marechaussee een alcoholcontrole uitgevoerd onder het vliegend personeel op Schiphol. 'Drie bemanningsleden bleken hierbij een te hoog alcoholpromillage te hebben', zo meldt de politie vrijdag.

Sinds de inval van Rusland in Oekraïne zijn miljoenen Oekraïners gevlucht naar de Europese Unie. 'De Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) geeft de ontheemden een verblijfsstatus. De RTB eindigt op 5 maart 2027. De 135.000 Oekraïense vluchtelingen in Nederland krijgen op dat moment een verblijfsvergunning voor drie jaar', zo meldt het ministerie van Asiel en Migratie vrijdag.

Amsterdam. Een stad die leeft, die ademt en waar verkeer zelden stilstaat. Wie hier wil leren autorijden, stapt niet alleen achter het stuur, maar midden in een dynamisch spel van trams, fietsers, scooters, toeristen en haastige forenzen. Niet de makkelijkste plek om te beginnen, maar wél een van de leerzaamste. Daarom kiezen veel mensen voor een rijschool in Amsterdam die je niet alleen leert rijden, maar ook het verkeer echt leert begrijpen.

In het voorlaatste raceweekend van het seizoen weten titelkandidaten Lando Norris, Oscar Piastri en Max Verstappen wat hen te doen staat. Voor de Nederlander geldt: zo lang hij de McLaren in zijn spiegels ziet, is het goed.

De informatieperiode tussen D66 en CDA zit in een periode van schrijven, schrappen en onderhandelen. Er lekt niets uit, en dat lijkt te betekenen dat binnenskamers het proces...

In de allereerste aflevering van Wereldzaken duiken we in de schimmige wereld van conservatieve denktanks in Brussel.

Verhalen van het afgelopen halfjaar gaan over de tafel. Wijnglazen worden gevuld. Dus ik zeg tegen mijn familie: „Trouwens, ik heb ook nieuwtje.” Allemaal in één draai naar mij...

Het gaat volgens de vliegtuigfabrikant om ongeveer de helft van de wereldwijde operationele A320-vliegtuigen. Volgens Airbus kan het updaten van de vliegtuigsoftware gaan leiden tot „operationele verstoringen voor passagiers en klanten”. Verschillende luchtvaartmaatschappijen hebben vrijdagavond al vluchten geannuleerd of vertraagd.

In de strafzaak, waarin in totaal tien mensen terechtstonden, acht de rechter niet alle ten laste gelegde feiten bewezen. Zo is het „terroristische motief” niet te bewijzen, oordeelde de rechter. Twee personen kregen volledige vrijspraak.

In de strafzaak tegen de vader en de broers van de in de Oostvaardersplassen gevonden Ryan heeft het OM respectievelijk 25, 20 en 20 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf geëist. „Ryan kwam voor veiligheid naar Nederland, maar veilig was ze nooit.”

Londen wilde graag deelnemen aan een miljardenfonds van de EU om de Europese defensie op te bouwen. Maar het kwam niet tot een akkoord over de toetredingskosten.

Het ingrijpen bij chipbedrijf Nexperia heeft een storm veroorzaakt in de internationale auto-industrie, doordat China de export van Nexperia-chips stopzette. De zaak is inmiddels een veelzeggend precedent. Voor Nederland wijst die boven alles op het belang van een nieuw stabiel kabinet van ervaren bestuurders.

Kinderen mogen van hun ouders niet liegen, dus willen sommige ouders dat zelf ook niet doen over Sinterklaas. Dat roept wel wat weerstand op, merken ze: „Mensen vinden: er is al genoeg getornd aan deze traditie.”

De Russische telecomwaakhond Roskomnadzor dreigt WhatsApp volledig te blokkeren in het land na eerdere beperkingen op de berichtendienst. Als WhatsApp niet voldoet aan de Russische wetgeving, wordt het geblokkeerd, meldden Russische persbureaus.

Hij bouwt villa’s en zwembaden voor BN’ers als Rico Verhoeven en rapper Boef. Maar intussen duikt de naam van vastgoedondernemer Taron K. (37) ook op in politieonderzoeken. Zo zijn er aanslagen bij enkele schuldeisers van de ondernemer en zijn meerdere bouwprojecten waar hij bij betrokken was doelwit van explosies.Dit verhaal is ook te luisteren:

Via de webwinkels zijn dit jaar op Black Friday ruim 6,2 miljoen aankopen afgehandeld. Dat is een toename ten opzichte van het jaar daarvoor. Toen waren dat er ruim 5,8 miljoen, maakt betaalbedrijf iDEAL vandaag bekend.

Grootschalige Russische drone- en raketaanvallen op de Oekraïense hoofdstad Kyiv hebben in de vroege zaterdagochtend aan minstens twee mensen het leven gekost, meldden lokale functionarissen. De aanvallen vonden plaats vlak voordat een volgende ronde van vredesonderhandelingen van start moet gaan.

Bij The Brownie Box bestel je een brownie, die dan als postpakketje wordt verzonden. En bij Box Brownies? Daar bieden ze precies hetzelfde. Verwarrend voor de consument, vonden ze bij The Brownie Box. De twee vechten hun naamstrijd uit bij de rechter.

Met een grote advertentie in De Limburger protesteren alle bestuurders in de provincie zaterdag tegen dreigementen en intimidatie die ze over zich heen krijgen. „Stop. Limburg trekt een streep”, staat boven de tekst.

Een Russisch technologiebedrijf zegt erin geslaagd te zijn duiven te veranderen in bestuurbare ‘bio-drones’. Door middel van een hersenimplantaat en een zender zouden onderzoekers de vliegrichting van de vogels kunnen bepalen. Nederlandse wetenschappers reageren sceptisch.

Tijdens de brand die zijn huis en bedrijfsloods in Nieuwkoop verwoestte, raakte Marco Groenenberg alles kwijt. In de uren die volgden stortte zijn vrouw Esther ook nog eens volledig in door alle ellende. „Het is alsof het mij allemaal niet overkomt.’’

Het dodental door zware overstromingen en aardverschuivingen in Zuidoost-Azië loopt steeds verder op. In Indonesië is het dodental opgelopen tot meer dan 225, in Thailand tot 162 en op op Sri Lanka zijn inmiddels 123 doden geteld, melden de autoriteiten. „Woensdag brak de hel los’’, zegt de Nederlandse Marianne die op Sri Lanka verblijft.

Meer dan een miljoen kippen, kuikens en kalkoenen geruimd, massale ziekte onder wilde vogels: de vogelgriep slaat wild om zich heen. Merk ik dat ook in de supermarkt? En kan het virus ook overslaan op ons? De belangrijkste vragen (en antwoorden) op een rij:

Een arrestant is in de nacht van vrijdag op zaterdag overleden op het politiebureau aan de Mijkenbroek in Breda.

Wordt het een strenge winter? De weersverwachting draait voor de één vooral om potentiële schaatspret, terwijl de ander met argusogen de energierekening volgt. Meteorologen kijken vooruit, zeker nu een bijzonder weerfenomeen zich aandient.

De SP doet met de nieuwe afdeling Bloemendaal-Heemstede mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in Bloemendaal. Voormalig voorzitter van de vakbond FNV Tuur Elzinga is de lijsttrekker voor de partij.

In ziekenhuizen zien artsen dagelijks de gevolgen van fietsongelukken. Van lichte hersenschuddingen tot ernstige hoofdletsels die levens veranderen, de realiteit van fietsongevallen is ingrijpend en wordt vaak onderschat. Het dragen van een fietshelm is in Nederland nog geen vanzelfsprekendheid, maar zou het verplicht moeten worden?

Nu het weekend weer is aangebroken, hebben onze mediaverslaggevers de vijf beste films en/of series van het moment voor je op een rij gezet. Met onze eigen Nijs Naber in een Game of thrones-achtig epos van Duitse bodem, het nieuwe seizoen van Stranger things en Emma Thompson leidt een nieuwe spionagethriller.

Na de zoete inval van een reeks experts en gezamenlijke schrijftijd van D66 en CDA, komt volgende week onvermijdelijk weer de grote vraag op de formatietafel te liggen: wie wil met wie een kabinet in? De kaarten lijken nog niet anders te liggen dan een paar weken geleden. En ondanks de belofte van een nieuwe politieke tijd tiert de achterkamertjespolitiek weer welig.

Het dodental door zware overstromingen en aardverschuivingen op Sri Lanka is opgelopen tot 123, melden de autoriteiten in het Zuid-Aziatische land. Het noodweer wordt veroorzaakt door cycloon Ditwah, die grote delen van Sri Lanka treft. Nog eens 130 mensen worden vermist. Volgens de overheid zit naar schatting 25 tot 30 procent van de bevolking zonder stroom. Door aanhoudende regenval en harde wind zijn ook de activiteiten in de haven van Colombo stilgelegd. In verschillende rivieren, waaronder de Kelani, Mahaweli en Maha Oya, is het waterpeil gestegen tot een gevaarlijk niveau. Zo’n 44.000 mensen zijn ondergebracht in noodopvanglocaties, nadat ze hun huizen hebben verloren.

Merol weet nog niet of ze het volhoudt om haar lichaamshaar ook volgende zomer te laten staan. De zangeres twijfelt of ze zo dapper is, vertelt ze in Trouw.

Paus Leo heeft tijdens een bezoek aan Turkije de beroemde Blauwe Moskee bezocht in Istanbul. Islamitische geestelijken gaven hem daar een rondleiding. Leo trok als teken van respect zijn schoenen uit en liep rond op witte sokken.

De schietpartij in Washington die twee leden van de Nationale Garde in kritieke toestand bracht, ligt buitengewoon gevoelig in de hoofdstad. Niet alleen besloot de rechter recent dat de parttime soldaten niet thuishoren in Amerikaanse steden. Ook is de vermeende schutter onder speciale beschermde status naar Amerika gekomen. In Washington Calling deelt correspondent Paul Jansen meer details over de 29-jarige Afghaan en bespreekt hij de ‘paniek-reactie’ vanuit de regering Trump. Het proces om tot een vredesovereenkomst te komen in Oekraïne is tot tweemaal toe verstoord. Jansen heeft een idee vanuit welke hoeken er gelekt kan zijn.De podcast Washington Calling is ook te beluisteren via Apple Podcasts en Spotify.

Israël, Mao en de VS: Noam Chomsky zag overal onrecht en links was dol op hem. Maar Amerika's belangrijkste politieke intellectueel had blijkbaar een dubbele moraal. Hij was een dikke vriend van Epstein. De verkrachter en pooier van de machtigen voorzag Chomsky zelfs van geld, schrijft Die Welt

Chomsky bleek jarenlang goede vrienden te zijn geweest met Jeffrey Epstein, de verkrachter van honderden minderjarige meisjes, die deze meisjes af en toe uitleende aan zijn rijke en machtige vrienden alsof het objecten waren. Hij gaf toe $270.000 te hebben ontvangen van een rekening die aan Epstein was gekoppeld. Chomsky beweert echter dat hij "geen enkele cent" rechtstreeks van Epstein heeft ontvangen. Maar zo proberen ze zich er allemaal uit te draaien.

Uit de e-mails blijkt dat ze dik met elkaar waren.

Blijkbaar werden verjaardagsfelicitaties regelmatig uitgewisseld – in januari 2017 stuurde Valeria Wasserman Chomsky, de vrouw van de activiste, een e-mail waarin ze haar excuses aanbood omdat ze Epstein geen fijne verjaardag had gewenst en beloofde dat zij en Noam het glas op hem zouden heffen. Ze maakten zelfs gezamenlijke vakantieplannen.

Het meest interessant is een open brief die nu dankzij het Amerikaanse Congres aan het licht is gekomen. De brief is ongedateerd, maar noemt Noam Chomsky wel ereprofessor aan de Universiteit van Arizona, een functie die hij sinds 2017 bekleedt. In deze brief bezingt Chomsky Jeffrey Epstein. Hij kent Epstein al "een half dozijn jaar". Epstein legde hem het wereldwijde financiële systeem uit op een manier die geen enkel leerboek ooit zou kunnen. Hij introduceerde hem ook bij belangrijke tijdgenoten, zoals de Noorse diplomaat die verantwoordelijk was voor de Israëlisch-Palestijnse vredesonderhandelingen in Oslo. De brief besluit met de opmerking dat Epstein een "waardevolle vriend" was, volkomen pretentieloos, kortom: een geweldig mens.

Toen Chomsky dit schreef, was Jeffrey Epstein al een veroordeelde zedendelinquent.

We hebben allemaal wel eens vage maagklachten. Dus denk je daar meestal niet zo diep over na. Maar maagkanker begint vaak met vage, alledaagse klachten die makkelijk worden afgedaan als “iets met de maag”. Juist dat maakt het zo verraderlijk: hoe eerder u de signalen herkent, hoe groter de kans op een succesvolle behandeling.

Volgens onder meer de Mayo Clinic en de American Cancer Society kunnen vroege signalen van maagkanker lijken op gewone spijsverteringsklachten: aanhoudende maagpijn of brandend maagzuur, geen trek hebben, of een vaag, vol gevoel boven de navel. Een internationaal overzicht noemt daarnaast misselijkheid en licht braken als typische vroege alarmsignalen – vaak zonder duidelijke oorzaak. Omdat de klachten niet spectaculair zijn, schuiven veel mensen ze maandenlang voor zich uit.

Artsen waarschuwen vooral voor veranderingen die niet vanzelf weer verdwijnen. Let op signalen als:

• U voelt zich snel vol na een paar happen eten.
• U valt af zonder dat u daar moeite voor doet.

Andere rode vlaggen zijn een opgeblazen gevoel of zwelling in de bovenbuik na de maaltijd, hardnekkige indigestie en vermoeidheid door bloedarmoede. Een expert van Cleveland Clinic somt acht vroege waarschuwingen op, waaronder snel vol zitten, een opgeblazen gevoel, onverklaarbaar gewichtsverlies en bloed in ontlasting of braaksel, en benadrukt: “neem deze tekenen serieus, juist omdat ze zo gemakkelijk zijn weg te wuiven”.

Ook het Europese kankernetwerk voor spijsverteringskankers noemt aanhoudend maagzuur, boeren, een vol gevoel na kleine porties en verlies van eetlust als typische klachten bij maag- en slokdarmkanker. Hoewel maagkanker in Nederland relatief weinig voorkomt – ongeveer 1 à 2 procent van alle nieuwe kankerdiagnoses – is de ziekte vaak pas laat ontdekt, juist doordat de symptomen zo onopvallend beginnen. De kernboodschap: blijven klachten als maagpijn, misselijkheid, snel vol zitten of onverklaarbaar gewichtsverlies weken tot maanden aanhouden, ga dan naar de huisarts en vraag expliciet of verder onderzoek nodig is.

Max Verstappen heeft een duidelijk beeld over zijn toekomst in de Formule 1. Als de grote regelwijzigingen in 2026 hem niet bevallen, is de kans groot dat hij zijn tot eind 2028 lopende contract bij Red Bull niet uitdient. Dat berichten onder meer DPA en ESPN op basis van een interview met persbureau AP. "Het hangt af van de nieuwe regels in 2026, en of die goed en leuk zijn. Als het niet leuk is, zie ik mezelf niet doorgaan", aldus de viervoudig wereldkampioen.

In 2026 gaat een nieuw motorreglement in. Er komen grote aerodynamische vernieuwingen en de hybridemotoren veranderen: 50 procent van de energie wordt opgewekt door de accu.

Verstappen herhaalde dat het record van zeven wereldtitels van Lewis Hamilton en Michael Schumacher evenaren hem niet echt boeit. "Ik weet dat ik na dit jaar nog drie jaar heb, dus het is mogelijk, maar het is niet iets waar ik aan denk of dat ik moet doen voordat ik de sport verlaat. Ik zou de sport morgen kunnen verlaten", benadrukte Verstappen. "En ik weet dat als dit hoofdstuk eenmaal afgesloten is, het ook echt afgesloten is. Ik zie mezelf niet meer terugkomen. Als ik stop, stop ik definitief."

Vijfde titel

Verstappen heeft nog kans om dit jaar zijn vijfde titel te veroveren, maar dan moet alles meezitten en met name kampioenschapsleider Lando Norris van McLaren veel punten verspelen in de laatste races van dit jaar.

De 28-jarige Limburger liet dit jaar bij de Dutch Grand Prix in Zandvoort al doorschemeren dat hij mogelijk in 2026 al minder gaat focussen op de Formule 1. Hij overweegt langeafstandsraces te gaan doen. Hij won dit jaar al een GT3-race op de Nordschleife van de Nürburgring. Verstappen, dit jaar vader geworden, wil ook meer tijd bij zijn gezin doorbrengen.

Het apparaat dat in veel keukens ongemerkt het meeste stroom kost, is niet de koelkast of de oven, maar de kleine boiler of kokendwaterkraan die continu water op temperatuur houdt. Dat ogenschijnlijk onschuldige kastje onder het aanrecht kan jaarlijks meer verbruiken dan grote apparaten waar wél veel aandacht naartoe gaat.

De grootste verborgen stroomslurper

Energiebedrijven noemen de zogeheten close‐in boiler – het kleine voorraadvat voor warm water bij het aanrecht – structureel als een van de grootste sluipverbruikers in huis. Hij verbruikt niet alleen stroom wanneer je warm water pakt, maar vooral doordat hij het water 24 uur per dag op temperatuur houdt.

Volgens Eneco loopt het verbruik van zo’n keukenboiler op tot circa 90 à 280 kWh per jaar, afhankelijk van inhoud en isolatie. Bij de huidige stroomprijzen kan dat al snel tientallen euro’s per jaar zijn, puur om paraat warm water te hebben.

Waarom juist de keukenboiler?

De crux is sluipverbruik: energie die wordt gebruikt zonder dat je het merkt of actief iets doet. Voor oude of slecht geïsoleerde keukenboilers is dat sluipverbruik hoog, omdat warmte voortdurend weglekt en weer moet worden aangevuld.

Milieu Centraal wijst erop dat dit soort apparaten vaak buiten beeld hangt: in een kastje, altijd “aan” en zelden onderwerp van discussie bij het besparen. Tegelijkertijd zijn er inmiddels strengere Europese regels voor stand‐by‐verbruik, waardoor nieuwe apparaten vaak veel zuiniger zijn dan modellen van tien of vijftien jaar oud.

• Advies van voorlichtingssites: meet het verbruik met een energiemeter en vervang oude boilers of stel ze lager in temperatuur.​
• Wie een nieuwe koopt, let het best op het energielabel en goede isolatie; de meerprijs kan zich terugverdienen via een lagere stroomrekening.​

Wat kun je zelf doen?

Wie wil snijden in die onzichtbare keukenpost kan een paar simpele stappen nemen. Denk aan een tijdschakelaar, de temperatuur een paar graden lager zetten of helemaal overstappen op een zuinigere oplossing, zoals een moderne kokendwaterkraan met goede isolatie of een centrale warmwatervoorziening.

Energiedeskundigen benadrukken dat juist dit soort sluipverbruikers samen een flink deel van de rekening kunnen bepalen. Eén klein kastje onder je aanrecht blijkt daarmee ineens een hoofdpersoon in het stille drama van je energierekening.

Bron: Energievergelijk (https://www.energievergelijk.nl/onderwerpen/101-tips-energie-besparen)

Radioloog en onderzoeker aan de universiteit van Utah Jeff Anderson: "Dit is een opwindend inzicht. Misschien zijn sommige hersenen in staat om gedurende korte periodes van de dag te verwezenlijken wat andere hersenen tijdens de slaap doen." Anderson legt uit dat het mogelijk is dat kortslapers herinneringen aanmaken terwijl ze wakker zijn. Daardoor hoeven ze 's nachts minder lang te slapen. Een andere mogelijke verklaring is dat de korte slapers overdag in slaap vallen zonder het te beseffen.

Wereldleiders en CEO's hebben er een handje van: functioneren op maar een paar uur slaap. Terwijl de gewone sterveling zich toch echt stukken beter voelt na minstens 7 uur slapen. Hoe dat kan, is een vraag die wetenschappers al jaren bezighoudt. Nu lijkt er een verklaring.

De meeste mensen krijgen door te weinig slaap last van prikkelbaarheid en een slechte concentratie. Bovendien hebben ze een verhoogd risico op chronische ziekten als een hoge bloeddruk, diabetes type 2, depressie, obesitas en bepaalde vormen van kanker. Kortslapers, mensen die minder dan 6 uur slapen, functioneren echter wel prima na een korte nachtrust.

Uit hersenscans bij 1.200 proefpersonen is gebleken dat kortslapers sterkere verbindingen hebben tussen de hippocampus, het gebied dat verantwoordelijk is voor de verwerking van de zintuiglijke informatie, en het geheugen.

Bron(nen): Het Laatste Nieuws

Katten blijken hun baasje vaker en nadrukkelijker te begroeten dan hun vrouwtje – althans, als het om gemiauw gaat. In een nieuw onderzoek filmen Turkse wetenschappers hoe huiskatten hun eigenaar verwelkomen zodra die thuiskomt. Wat opvalt: bij mannen klinkt in de eerste 100 seconden gemiddeld 4,3 keer een miauw of ander geluid, bij vrouwen slechts 1,8 keer. Poezen lijken dus letterlijk harder te praten tegen mannen.​ De bron van het artikel is niet zomaar wat: dat is de New York Times.

De verklaring van de onderzoekers is weinig flatteus voor de gemiddelde kattenman. Mannen zouden meer “expliciete vocalisaties” nodig hebben om de signalen van hun kat op te pikken. Met andere woorden: veel katten hebben geconcludeerd dat hun baasje minder goed luistert, en zetten daarom een tandje bij. Dat past in eerder onderzoek waaruit blijkt dat vrouwen vaker tegen hun kat praten en beter zijn in het lezen van subtiele lichaamstaal en geluidjes.​

Belangrijk is wel dat het om een klein onderzoek gaat, met 31 deelnemers, allemaal in Turkije. Kattencommunicatie blijkt cultureel te verschillen, en Turkse mannen praten volgens de onderzoekers gemiddeld minder met hun dieren. Mogelijke andere factoren – hoe lang een kat alleen is geweest, of hij honger had, hoeveel de eigenaar zelf sprak – zijn niet volledig meegenomen. Experts waarschuwen daarom dat het te vroeg is om te concluderen dat álle katten wereldwijd hun baasje luider aanspreken dan hun vrouwtje.​

Toch raakt de studie een gevoelige snaar. Katten staan bekend als meesters in het verbergen van pijn en ongemak, terwijl onderzoek laat zien dat hun miauwen en kirrende geluiden speciaal zijn aangepast op menselijke oren. Hoe beter mensen die signalen leren verstaan, hoe eerder problemen worden gezien – van stress tot ziekte. Misschien is de les van dit onderzoek minder een grap over “doof voor kattenmannen”, en meer een uitnodiging aan alle baasjes om beter te luisteren naar dat kleine, eigenwijze roofdier op de bank.

Winterbanden hebben in Nederland zeker nut, maar minder vaak dan veel mensen denken en niet voor iedere automobilist evenveel. De kern: bij echte winterse omstandigheden bieden ze aantoonbaar meer grip en een kortere remweg, terwijl bij zachte winters en vooral stadsritjes allseasonbanden vaak een pragmatischer compromis zijn

Wat zeggen experts?

De rijksoverheid stelt helder dat winterbanden in Nederland niet verplicht zijn, maar ze “wel verstandig” vindt bij winterse omstandigheden, vooral als er sneeuw ligt of de temperatuur langdurig laag is. De ANWB benadrukt dat winterbanden dankzij hun zachtere rubber en andere profielopbouw bij kou beter presteren dan zomerbanden, ook als er geen sneeuw ligt maar het wegdek nat en koud is.

De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) is voorzichtiger en wijst erop dat er geen ondubbelzinnig bewijs is voor een groot, algemeen verkeersveiligheidseffect van winterbanden in Nederland, vooral omdat onze winters relatief zacht zijn. Dat maakt de vraag “hebben winterbanden nut?” minder zwart‐wit dan de bandenbranche soms suggereert.

Klimaat, rijgedrag en risico

Nederland kent steeds mildere winters, met weinig dagen sneeuw en ijs en veel natte, kille dagen rond een paar graden boven nul. In zo’n klimaat is het nut van winterbanden het grootst voor automobilisten die veel rijden, in de ochtend- en avondspits onderweg zijn of regelmatig buiten de stad en op 80‐ en 100‐wegen komen. Voor incidentele, korte ritten in de Randstad kan een goede allseasonband, met voldoende profiel en juiste bandenspanning, vaak een redelijke middenweg zijn

Tegelijkertijd blijkt dat minder dan een derde van de Nederlanders in de winter daadwerkelijk op winterbanden rijdt, terwijl onderzoek aantoont dat de remweg onder ongeveer 7 à 8 graden duidelijk korter kan zijn dan met harde zomerbanden. Brancheorganisaties signaleren bovendien dat veel automobilisten met versleten of fout opgepompte banden rondrijden, wat het veiligheidsvoordeel van elk type band ondergraaft.a

Wanneer zijn winterbanden echt zinvol?

• Wie bij winterse omstandigheden (vorst, sneeuw, ijzel) de weg op móét, is met winterbanden vrijwel altijd veiliger uit dan op zomerbanden.
• Wie geregeld de grens over gaat naar landen waar winterbanden wel verplicht zijn, kan er niet omheen en profiteert daar ook in Nederland van bij kou.

Op warme dagen hebben winterbanden juist nadelen: de remweg wordt langer, de slijtage hoger en het brandstofverbruik neemt toe. Een citaat dat de nuance goed vangt, komt van de overheid: winterbanden zijn “niet verplicht, maar bij winterse omstandigheden wel verstandig” – en dat is precies het Nederlandse compromis.mijn.

De een drinkt graag een borreltje, de ander houdt het bij een kopje thee. Je zou denken: leven en laten leven. Maar hoe je aankijkt tegen alcoholgebruik blijkt belangrijk voor het succes van je relatie.

Onderzoekers van de Universiteit van Buffalo sloegen er tientallen studies op na over het onderwerp en het is echt zo dat koppels met vergelijkbare drinkgewoontes een gelukkigere relatie hebben. Vooral als de vrouw veel drinkt en de man weinig gaat het mis.

Zo is er een studie waarin de deelnemers die zeiden hetzelfde drinkpatroon te hebben het gelukkigste huwelijk hadden. Ook was er een onderzoek dat uitwees dat als een van de twee vaker of meer dronk dan de ander de relatie minder fijn was.

En er was een Amerikaanse studie uit 2005 die aantoonde dat de gelukkigste stellen samen evenveel dronken. Dat was beter dan wanneer ze apart van elkaar dronken. Ook is niet zelden alcohol een oorzaak van scheidingen. "Deze bevindingen tonen aan dat alcoholgebruik mogelijk een grote rol speelt in de sociale contacten van een koppel en de interactie kan verhogen, waardoor de huwelijkstevredenheid toeneemt”, aldus de onderzoekers.

Bron: Metro

De informateur en partijleiders Jetten en Bontenbal slagen er al twee weken in geen onnodig gedruis te veroorzaken. Ze lekken soms strategisch enige informatie, bijvoorbeeld dat ze onderzoeken of er structureel geld kan worden vrijgemaakt voor grote opgaven door extra te lenen, buiten de begroting om. Maar verder blijft het stil.

Tot vandaag. Informateur Buma maakte aan het eind van weer een week gesprekken duidelijk dat een breed kabinet met én VVD én GL/PvdA uit zicht is.

Dat moest belangrijk zijn als een ervaren rot als Buma dat zegt. De speculaties kwamen dan ook onmiddellijk op gang. Het leek vooral een cadeau aan de VVD, die dan beloond zouden worden voor dwarsliggen.

Maar een uur later bleek dat Buma zich vergist had. Of in ieder geval er niet op had gerekend dat zijn woorden zo serieus zouden worden genomen.

Een uurtje later verduidelijkt hij zijn uitspraken namelijk: „Ik heb mij in mijn uitspraken puur gebaseerd op het verslag van verkenner Koolmees waarin hij zegt: de VVD sluit samenwerking met GL-PvdA in een coalitie uit. Ik heb tot op heden geen reden om aan te nemen dat dat is veranderd,” laat hij weten in een aanvullend bericht aan de pers.

Als dat echt waar is, is dat raar.

Het klinkt bijna te makkelijk om waar te zijn: stop gewoon met eten voordat je helemaal vol zit. Toch zweren de bewoners van het Japanse eiland Okinawa al eeuwenlang bij dit principe. En niet zonder resultaat: nergens ter wereld wonen zoveel honderdjarigen als daar.

Op Okinawa zeggen mensen voor de maaltijd vaak hardop "hara hachi bu" tegen zichzelf. Letterlijk vertaald betekent dit zoiets als "buik tachtig procent". Het is een herinnering om te stoppen met eten wanneer je maag voor ongeveer 80 procent gevuld is.

Dit idee komt oorspronkelijk uit de leer van Confucius en werd in 1713 vastgelegd door de Japanse filosoof Ekiken Kaibara. Hij leefde overigens tot zijn 83ste, wat in die tijd eerder zeldzaam was. De gemiddelde levensverwachting lag toen onder de vijftig jaar.

Waarom je brein achterloopt op je maag

Je hersenen lopen ongeveer twintig minuten achter op je maag. Zodra je begint te eten, gaat er van alles gebeuren in je spijsverteringsstelsel. Je maag rekt uit en stuurt via zenuwen signalen naar je hersenen. Maar dat is niet het hele verhaal. Je darmen produceren ook hormonen die aan je brein doorgeven hoeveel voedingsstoffen je hebt binnengekregen. En die hormonale signalen reizen via je bloedbaan, wat een stuk langzamer gaat dan zenuwsignalen.

Het hongerhormoon ghreline daalt terwijl je eet, en verzadigingshormonen zoals leptine, PYY en GLP-1 stijgen. Maar het duurt gemiddeld zo'n twintig minuten voordat al deze signalen samen in je hersenen aankomen en het "stop met eten"-gevoel creëren.

Het probleem met dooreten tot je vol zit

Als je dooreet totdat je je helemaal vol voelt, heb je eigenlijk al te veel gegeten. Je maag heeft al meer voedsel ontvangen dan nodig was, maar je brein heeft het memo nog niet gekregen. Twintig minuten later voel je je dan onaangenaam vol, opgeblazen en misschien wel een beetje misselijk.

Dit overeten belast je spijsverteringsorganen. Je maag, darmen, alvleesklier en lever moeten allemaal harder werken om die extra portie te verwerken. Doe je dit regelmatig, dan kan dat op de lange termijn leiden tot gewichtstoename en andere gezondheidsproblemen.

Zo herken je de 80 procent

Het lastige is natuurlijk: hoe weet je wanneer je op 80 procent zit? Er is geen meter die je kunt aflezen. Maar er zijn wel signalen waar je op kunt letten. Je voelt je licht en energiek in plaats van sloom. Je zou nog wat kunnen eten, maar je hebt er geen sterke behoefte meer aan. Je eet langzamer en bent minder gefocust op de volgende hap.

Een handige truc is om halverwege je maaltijd even te pauzeren. Leg je vork neer en vraag jezelf af: ben ik eigenlijk al voldaan? Je zult misschien merken dat het antwoord vaker ja is dan je zou verwachten.

Langzaam eten is de sleutel

Omdat je brein die twintig minuten nodig heeft, is rustig eten essentieel. Schrok je je eten naar binnen, dan kun je een enorme hoeveelheid wegwerken voordat de verzadigingssignalen aankomen. Neem daarom de tijd, kauw goed en leg regelmatig je bestek neer. Eten terwijl je naar een scherm staart is ook geen goed idee.

Wat je eet maakt ook uit. Vezelrijke voeding zoals groenten, fruit en volkoren producten activeert de rekreceptoren in je maagwand sneller en stimuleert de aanmaak van verzadigingshormonen. Bewerkte voeding met veel suiker en ongezonde vetten doet precies het tegenovergestelde: je blijft maar dooreten zonder je ooit echt verzadigd te voelen.

Bron: Live Science

Met de regen valt het dit weekend wel mee. Vanavond en vannacht passeert een gebied met enige regen. Morgen kan er een bui vallen, maar dan laat de zon zich ook wat vaker zien. Op maandag staat er een stevige wind.Vanochtend is het overwegend bewolkt en blijft het droog. Alleen in het noordwesten kan een spatje regen vallen. De afgelopen nacht was het erg zacht, met temperaturen tussen de 7 en 9 graden. Tegen het einde van de ochtend is het regionaal al een graad of 10. Er staat een matige wind uit het zuiden, aan zee vrij krachtig tot soms krachtig (windkracht 3 tot 6).Vanmiddag zien we veel bewolking, maar in het binnenland is er soms ook even ruimte voor de zon. Tegen het einde van de middag wordt de bewolking in het westen dikker en in Zeeland kan dan de eerste regen vallen. Het blijft echter op de meeste plaatsen droog. De maximumtemperatuur ligt rond de 10 graden. De wind uit het zuiden is matig en aan zee vrij krachtig, windkracht 3 tot 5.Vanavond en vannacht is het bewolkt en trekt er van west naar oost een gebied met regen over. Naarmate het regengebied verder oostwaarts trekt, neemt de intensiteit af. In de loop van de nacht komen vanaf de kust bredere opklaringen binnen en blijft het op de meeste plaatsen droog. De minimumtemperatuur daalt niet veel verder dan 8 graden aan zee en 6 graden in het binnenland. De wind komt aanvankelijk uit het zuiden, draait later naar west tot zuidwest, en waait matig tot aan zee vrij krachtig of krachtig.Morgen ziet er helemaal niet verkeerd uit. Het wordt een dag met een mix van zon en bewolking. Verspreid over het land komen enkele buien voor, maar er zijn zeker regio’s die het de hele dag droog houden. De temperatuur ligt tussen de 8 en 9 graden. De zuidwestenwind is matig (kracht 3 of 4), met in de ochtend aan zee nog een vrij krachtige westenwind (kracht 5).De dagen daarna begint de maandag met wat zon in het binnenland. Vanuit het westen neemt de bewolking toe en in de middag kan er af en toe wat regen vallen, al stelt dat weinig voor. Het zuidoosten houdt het waarschijnlijk droog. Het wordt tijdelijk iets frisser met een middagtemperatuur van zo’n 6 graden. In de nacht na maandag daalt de temperatuur in het binnenland richting het vriespunt, met vorst aan de grond. Langs de kust staat een krachtige tot soms harde zuidenwind (windkracht 6 tot 7), met in het noordwestelijk kustgebied mogelijk zware windstoten. Ook op dinsdag domineert bewolking en valt er plaatselijk nog wat regen. Met een middagtemperatuur van zo’n 10 graden wordt het opnieuw zacht. Van woensdag tot en met vrijdag blijft het vrijwel droog met af en toe zon. Stralend zonnige dagen liggen niet in het verschiet, het blijft aan de zachte kant. Alleen in de nacht naar vrijdag kan de temperatuur weer wat dichter bij het vriespunt uitkomen.

In de gemeente Barneveld op de Veluwe is een petitie gestart tegen de wolf. Een initiatief van onder anderen een basisschooldirecteur en een dierenartsenpraktijk. Zij maken zich zorgen over dieren waar de wolf het op heeft voorzien, maar ook over de veiligheid van kinderen.

"Onze dieren worden nog steeds door wolven gedood en verminkt", staat in het betoog. En ook: "De vraag die nu leeft is niet óf, maar wanneer een wolf een kind of volwassene aanvalt." De petitie roept op tot extra investeringen in preventie én beheermogelijkheden.

Schapenhouder Gert van de Bor verloor al veel schapen aan de wolf. Vannacht was de tiende aanval in twee jaar tijd, zegt hij. "Het moet hier een slagveld zijn geweest", vreest hij, terwijl hij in het gras dode en nog amper levende dieren ziet liggen. "Vorig jaar verloor ik honderd schapen, dit jaar al dertig. Dat gaat wel onder je huid zitten."

In het weiland liggen dode, maar ook zwaar gewonde schapen. De dierenarts verlost ze uit hun lijden:

Toen de problemen met de wolf begonnen, werd er af en toe één dier gedood, zegt dierenarts Willem-Jan Last. "Eén schaap per aanval dat ook nog netjes werd opgegeten. Maar nu pakken ze schapen en laten ze voor dood achter." Voor hem is de maat vol. "Er is hier geen plaats voor wolven. We leven met z'n allen op een postzegel. Moeten we ook onszelf achter rasters gaan verschuilen?"

Hij vreest nu ook voor de kinderen in het gebied. "De manier van leven verandert al. Als kinderen 's avonds ergens heen moeten, moeten ze met de auto gebracht. Ze kunnen niet meer op de fiets."

Dat beaamt schooldirecteur Bart Paanstra. Op zijn Rehobothschool in Kootwijkerbroek zitten 700 leerlingen. "Kinderen krijgen hier veel van mee. Dat geeft een onveilig gevoel. Want het is nu een schaap, maar de volgende keer misschien een persoon. Kinderen fietsen hier behoorlijke afstanden. En zeker nu het donker is, geeft dat veel angst. De spanning loopt op."

Probleemwolven Bram en Hubertus

Wolven verjagen of afschieten mag niet zomaar, vanwege de internationaal beschermde status. Twee probleemwolven mogen wel worden afgeschoten: wolf Bram op Landgoed Den Treek en wolf Hubertus op de Hoge Veluwe. Maar dat is nog steeds niet gelukt. Volgens jagers omdat er te veel regels gelden. Zo moet het afschieten overdag gebeuren, in een bepaald gebied, maar niet in het zicht van burgers. De vergunning voor het afschieten verloopt op 1 januari 2026.

Landbouworganisatie LTO Noord afdeling Gelderse Vallei, ondersteunt de petitie. LTO-bestuurder Wim Brouwer zegt dat ook al subsidieert de overheid anti-wolvenrasters voor schapenboeren, het is volgens hem niet genoeg. "Die wolven gaan er gewoon overheen. En moeten we alle schapen dan achter een hek zetten?"

Veehouders krijgen een vergoeding voor preventieve maatregelen. De gedode schapen van Van de Bor stonden achter een speciaal raster dat hij al ophoogde. Maar bij nadere beschouwing blijkt dat het hek niet goed is geplaatst. "We hadden het strakker moeten spannen", zegt hij. "Maar als het een keer waait en het staat er vijf dagen dan moet je dat twee keer per dag strak gaan spannen." Niet te doen vindt de schapenhouder.

Goed geplaatste hekken

"Een schaap binnenhouden, is echt wat anders dan een wolf buiten", zegt wolvendeskundige Glenn Lelieveld. "Het luistert nauw. Je moet vaak controleren, die hekken moeten perfect staan." Een wolf heeft volgens Lelieveld de tijd om net dat kleine foutje te vinden waar hij onderdoor of overheen kan. Vooral het goed plaatsen kost veel tijd en dus veel geld. "Als een schapenhouder dat goed wil doen, zou hij failliet gaan."

De organisatie die voor provincies de schade bijhoudt die door wolven is veroorzaakt, zegt dat goed geplaatste hekken echt helpen. Volgens BIJ12 nemen de aanvallen dan met zo'n 90 procent af. Er zou volgens Lelieveld een Europese subsidie zijn voor de kosten van het plaatsen van hekken en rasters. "Maar daar maakt het ministerie tot op heden nog steeds geen gebruik van. Onbegrijpelijk." Het ministerie van Landbouw kon daar desgevraagd geen antwoord op geven.

De dierenarts zegt dat vanachter een bestuurlijk bureau alles anders lijkt, dan "wanneer je hier dagelijks mee te maken hebt". Hij wijst op het groepje schapen dat de aanval van vannacht heeft overleefd. "Moet je ze daar angstig in een hoekje zien staan. Die zijn een week bezig voordat ze weer normaal grazen. Dat heeft ook gevolgen voor het beheren van heidevelden."

Terwijl datacentra over heel de wereld overuren maken voor AI-tools als ChatGPT en Gemini, zijn het mensen die de modellen moeten 'trainen' om geen schokkende of illegale content te produceren. Maar over dat cruciale mensenwerk hoor je zelden iets. "Ik moest teksten lezen over de verkrachting van kinderen."

"Een van de sterkste mythes over AI is dat het volledig automatisch is", zegt de Amerikaanse onderzoeksjournalist Karen Hao. Om een tool als ChatGPT te trainen, krijgt het systeem daarachter enorm veel data om van te leren, inclusief data met bijvoorbeeld geweld en seksueel misbruik. Mensen moeten dat filteren en labelen om chatbots te leren wat onveilige of zelfs illegale data is.

Nieuwsuur spreekt een Keniaanse man die daarvan zo getraumatiseerd raakte dat zijn zwangere vrouw bij hem wegging.

Mophat Okinyi werkte via een tussenbedrijf voor OpenAI in een kantoor in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Daar moest hij teksten over soms extreem heftige onderwerpen beoordelen, zoals kannibalisme of verkrachting van kinderen.

Okinyi is niet de enige die dit soort klachten heeft, zegt Hao. Ze publiceerde dit jaar het boek Empire of AI - over onder meer OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT. "Het woord 'imperium' is de beste historische vergelijking voor de enorme macht van AI-bedrijven. Ze verbruiken een enorme hoeveelheid energie, kapitaal en talent."

Het labelen van data is daar onderdeel van, schrijft ze. Westerse techbedrijven laten dat onder meer doen via tussenbedrijven in lagelonenlanden zoals Kenia, Ghana of de Filipijnen. Daar staan kantoren waar mensen teksten en beelden moeten bekijken. Eerder modereerden ze daar vooral sociale media, nu trainen ze er ook AI-systemen.

Schokkende teksten

"Als ik thuiskwam na werk en mijn dochter zag, kreeg ik flashbacks van teksten over mensen die gestoorde dingen met kinderen doen", vertelt Okinyi. "Ik probeerde haar daarom te vermijden, waardoor er een enorme kloof ontstond tussen mij en mijn dochter."

Okinyi werd steeds meer paranoïde en zijn gedrag veranderde zo sterk dat zijn zwangere vrouw hem verliet. Dat is inmiddels drie jaar geleden, maar Okinyi heeft nog steeds last van een posttraumatische stressstoornis.

"Het is niet precies bekend hoeveel mensen wereldwijd dit moderatiewerk doen en onder welke omstandigheden", zegt Tom Hegarty. Hij werkt bij een ngo die mensen als Okinyi juridisch bijstaat.

"Rond contentmoderatie en data-labelen hangt een waas van geheimhouding. Betrokkenen worden vaak gedwongen geheimhoudingsverklaringen te tekenen. Maar op basis van de data-labelers en moderators die ik heb gesproken, zou ik zeggen dat het behoorlijk representatief lijkt."

In deze video vertelt Hao meer over haar boek over OpenAI. "Ik ontdekte de quasireligieuze bewegingen die in Silicon Valley zijn ontstaan. Ze denken dat er een manier is om AI zo ver te ontwikkelen dat het net zo slim of slimmer wordt als wij - en dat brengt ons óf naar het paradijs, óf naar de hel.":

In Kenia liep eerder een rechtszaak tegen techgigant Meta over de rechten van contentmoderators en data-labelers, waarna Meta uit Kenia vertrok. In Ghana lijken nu opnieuw moderators voor Meta te werken. De ngo van Hegarty bereidt daar nu een nieuwe rechtszaak voor.

Het is belangrijk dat kritiek op techbedrijven een podium krijgt, vindt Hegarty. "OpenAI wil dat hun chatbot voelt als magie, dat er geen smerig mensenwerk aan te pas komt. ChatGPT moet voelen als een toverdoos, maar dat is het natuurlijk niet."

Okinyi is inmiddels betrokken bij een Afrikaanse vakbond voor contentmoderators. Hij deelt zijn ervaringen over de hele wereld en dringt bij Keniaanse politici aan op betere werkomstandigheden. Zo zijn de salarissen daar inmiddels iets omhooggegaan. "Het is nog niet wat we zouden willen", zegt Okinyi. "Maar we zien tenminste veranderingen. Dat betekent dat onze stemmen worden gehoord."

Reactie OpenAI

De contentmoderatie, zoals OpenAI het zelf noemt, is "belangrijk werk dat bijdraagt aan de veiligheid van modellen en gebruikers", zegt een woordvoerder van het techbedrijf tegen Nieuwsuur.

"We streven ernaar een veilige en positieve werkomgeving te creëren voor iedereen die betrokken is bij de ontwikkeling van onze technologie, inclusief degenen die in dienst zijn van onze leveranciers."

NRC rectificeert berichtgeving over informateur Wijers

Het was het begin van het eind van de informateurs-klus voor D66-coryfee Hans Wijers. Een NRC-artikel waarin hij ervan werd beschuldigd "leugenaar" te hebben gezegd over Dilan Yesilgöz op een bijeenkomst tijdens de verkiezingsavond. Dat werd al vrijwel meteen in twijfel getrokken door aanwezigen, en nu neemt ook NRC afstand van het verhaal. "We wekten de indruk dat we meer bronnen hadden die Wijers 'leugenaar' hoorden zeggen, dan we in werkelijkheid hadden", schrijft de krant vandaag.

Mona Keijzer onder vuur na kritiek op NOS

In hoeverre kan een minister en vice-premier kritiek hebben op journalisten? En als ze die heeft: in hoeverre is dat dan de lijn van het hele kabinet? Want het kabinet spreekt ook in demissionaire staat met één mond. Een kwestie die in Den Haag speelt na een reeks "tweets" van demissionair minister en vice-premier Mona Keijzer. GroenLinks-PvdA en D66 hebben Kamervragen gesteld nadat Keijzer op X suggereerde dat de NOS als verlengstuk van Hamas fungeert. Ook binnen het kabinet is ongemak ontstaan over de tweets. Vanavond het laatste nieuws uit Den Haag.

De opvang van Oekraïense vluchtelingen

Er zijn inmiddels bijna honderddertigduizend Oekraïners in Nederland. En zolang er geen einde van de oorlog in zicht is, stijgt hun aantal alleen maar. Oekraïners hebben binnen de EU een andere status dan vluchtelingen en asielzoekers uit andere landen. Maar die status loopt in maart 2027 af. De opvang blijft daardoor tijdelijk van aard en het bedrag dat gemeenten krijgen om die opvang te regelen, daalt. Gevolg dat de reguliere opvanglocaties uit hun voegen barsten. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten trekt opnieuw aan de bel.

Petitie tegen de wolf

In de regio Barneveld zijn verschillende organisaties een petitie gestart tegen de wolf. "Vijf jaar lang hebben we lijdzaam moeten toekijken hoe dit roofdier boerderij- en hobbydieren te grazen neemt", schrijven zij in het document, dat wordt overhandigd aan de Tweede Kamer. Deze week werd er een wolf gezien in een woonwijk in Ermelo. Voor 'probleemwolven' Hubertus en Bram geldt een afschotvergunning, maar volgens jagers is het nagenoeg onmogelijk de wolven af te schieten vanwege de vele regels.

Interview Israëlische ambassadeur

Ambassadeur worden voor een land dat wereldwijd bekritiseerd wordt om mogelijke misdaden: Svi Vapni deed het. Sinds september is hij de vertegenwoordiger van de Israëlische regering in ons land. Nieuwsuur sprak hem eerder deze week: hoe kijkt hij naar het wankele Gaza-bestand en Trumps Gaza-plan?

Daarnaast bespreken we met hem het Nederlandse kabinetsbeleid rond Israël. Eerder dit jaar leidde verdeeldheid over dit onderwerp nog tot een politieke crisis, waardoor minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) opstapte. Ook gingen honderdduizenden mensen de straat op om te demonstreren tegen het geweld in Gaza. Hoe kijkt de ambassadeur daar op terug?

Met zijn babyface en 'nerdy' kapsel ziet Alexander H. er op het eerste gezicht onschuldig uit. Toch bewandelde hij via internet duistere paden die hem leidden naar een neonazistisch paramilitair netwerk dat uit is op rassenoorlog.

De in Luxemburg wonende Zweed H. wilde die oorlog aanwakkeren door een aanslag te plegen op het Songfestival in Ahoy in Rotterdam. Die aanslag vond nooit plaats. Wel veroordeelde de Luxemburgse rechter hem vandaag tot acht jaar cel waarvan zes voorwaardelijk.

Het extreemrechtse netwerk waar H. bij aansloot, heet The Base. Het is een club die al langer op de radar staat van de Europese inlichtingendiensten.

The Base is in 2018 opgericht door Rinaldo Nazzaro, een Amerikaan die eerder voor de FBI werkte. De groep heeft wereldwijd naar schatting tientallen tot honderd leden, die vooral online met elkaar in contact staan. Hun doel: een gewelddadige revolutie ontketenen die leidt tot de oprichting van landen waar mensen wonen van één specifiek ras.

Het gaat om een kleine groep, toch moet het gevaar van deze clubs niet worden onderschat, vindt Matthew Feldman. De Brit doet bij de Liverpool Hope University onderzoek naar rechtsextremistische organisaties, die hij "een van de prominentste veiligheidsdreigingen in Europa" noemt.

De EU zette The Base vorig jaar op de terrorismelijst. Eerder werden meerdere leden opgepakt en veroordeeld, ook Nederlanders. Toch blijft er nieuwe aanwas komen.

Want alle maatregelen ten spijt: radicalisering via internet is en blijft een hardnekkig probleem. Feldman: "Nog altijd kan je via Google de gevaarlijkste terroristische manifesten ter wereld vinden, die stap voor stap uitleggen hoe je bomaanslagen pleegt."

In 2021 liet Nieuwsuur zien hoe leden van The Base zich voorbereiden op gewapende strijd:

Overheden moeten online beter toezicht houden, vindt Feldman. Maar het tegenovergestelde gebeurt. Amerika, bakermat van veel neonazistische netwerken, laat de teugels juist vieren. De regering-Trump geeft geen prioriteit aan internetmoderatie of toezicht op fora. Een probleem dat ook de Nederlandse NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid) onderschrijft.

13-jarige leider

De radicaliserende rechtsextremisten worden steeds jonger. Opvallendste voorbeeld is de Feuerkrieg Division, een club die vooral bekend werd vanwege doodsbedreigingen aan het adres van de Belgische premier Verhofstadt. Later bleek dat dat netwerk onder leiding stond van een kind uit Estland. Met zijn 13 jaar was hij te jong om te worden berecht.

Er zijn sterke vermoedens dat The Base banden heeft met Rusland. Leider Nazzaro woont in Sint-Petersburg. Hij zou te gast zijn geweest bij een overheidsbijeenkomst in Moskou en verbonden zijn aan Russische inlichtingendiensten. Dat laatste ontkent hij overigens. In 2020 zei hij in een interview met de Russische staatstelevisie dat zijn groep zich richt op 'zelfverdediging'. Maar filmpjes die online opdoken doen anders vermoeden.

De link met Rusland verbaast onderzoeker Feldman niet. "Veel extreemrechtse mensen, waaronder neonazi's, zien Rusland als een patriarchale, traditioneel-christelijke samenleving. Hun perceptie is dat Rusland de laatste plek is waar een man een man kan zijn, waar blanken domineren."

Songfestival-publiek vergiftigen

H. is geboren in Zweden maar woont in Luxemburg. Hij heeft een prominente rol binnen The Base, blijkt uit interne chats uit 2019 die in handen zijn van Nieuwsuur. Zo verwelkomde hij twee nieuwe Nederlandse leden.

In 2020 wilde H. een aanslag plegen op het Songfestival. Hij was van plan bezoekers te vergiftigen, bommen te laten exploderen en chloorgas te verspreiden. Hij was al opgepakt toen het liedjesfestijn werd uitgesteld vanwege corona.

Aanvankelijk leek H. trots te zijn op de beschuldigingen, vertelt de Luxemburgse journalist Steve Remesch die de rechtszaak volgt. Later maakte hij een "complete ommezwaai". "Hij bekende toen alle aanklachten van de officier van justitie en bevestigde dat zonder tussenkomst van de politie er waarschijnlijk slachtoffers zouden zijn gevallen."

Clubs als The Base en Feuerkrieg Division propageren geweld, toch hebben ze voor zover bekend geen grote aanslagen op hun geweten. Wel is het zo dat neonazistische terroristen aanslagen plegen zonder dat ze zijn verbonden aan afgebakende online groepen.

Eerder deze maand pleegde een neonazist een aanslag op een moskee in Jakarta, met tientallen gewonden tot gevolg. In januari opende een jongen van 17 het vuur op een school in het Amerikaanse Nashville. Hijzelf en een andere student kwamen om. Later bleek dat de dader een Afro-Amerikaan is die online geïnspireerd raakte door Turkse neonazi's.

Deze voorbeelden laten zien dat de neonazi's lang niet altijd meer gelijkstaan aan white supremacy, zegt Feldman. "Het narratief van rassenoorlogen is overgesprongen naar andere landen en demografieën. Internet heeft veel dingen door elkaar gehusseld. De onderliggende ideologie wordt niet langer uitsluitend omarmd door boze blanke jongens, maar door mensen met allerlei achtergronden, etniciteiten en zelfs religies."

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) blijft bij het besluit om drie Afghaanse vrouwen terug te sturen naar Afghanistan. De beslissing leidt tot veel kritiek omdat de Taliban Afghaanse vrouwen systematisch discrimineert. Toch vindt de IND dat deze vrouwen zich kunnen schikken naar de leefregels van de Taliban.

Volgens de IND tonen de vrouwen onvoldoende aan dat ze niet kunnen leven onder het regime van de Taliban. Ze zouden niet 'verwesterd' zijn en zich voornamelijk bezighouden met huishoudelijke taken. Mede op basis daarvan maakt de IND de inschatting dat de vrouwen zich kunnen conformeren aan de leefregels van de Taliban.

"Omdat u in Nederland naar buiten durft te gaan, durft te werken en hier de kans hebt om onafhankelijk en zelfstandig te worden, maakt nog niet dat u zich niet kan conformeren aan de leefregels van de Taliban", is te lezen in het besluit van de IND dat Nieuwsuur heeft ingezien.

Maar de vrouwen vrezen voor hun toekomst: "Een hond staat in Afghanistan in hoger aanzien dan een vrouw", vertelt één van hen tegen Nieuwsuur.

Verboden te praten in het openbaar

Dat de IND asielverzoeken van vrouwen uit Afghanistan afwijst, is uitzonderlijk. Sinds de Taliban in 2021 de macht overnamen, gelden strenge regels voor vrouwen die in strijd zijn met het VN-Vrouwenverdrag.

Zo mogen ze vaak niet werken of naar school, moeten ze volledig bedekt gekleed over straat en hebben ze geen toegang tot openbare ruimten zonder een mannelijke begeleider. Ook zingen en praten in het openbaar is verboden.

"Sinds ik weet van de negatieve beschikking van de IND doe ik geen oog meer dicht", zegt een van de Afghaanse vrouwen, die 79 jaar oud is. "Ik ben er ziek van."

Zij vluchtte vijftien jaar geleden naar Nederland nadat de Taliban haar dochter opeisten. "De vrouw van een van hen zei: we nemen haar met geweld mee":

Nederland erkent dat Afghanistan vrouwen discrimineert. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Van Weel begon vorig jaar samen met Canada, Duitsland en Australië een procedure tegen Afghanistan wegens het schenden van het VN-Vrouwenverdrag.

Een woordvoerder van het ministerie meldt dat de minister deze procedure is gestart om onder andere "een duidelijk signaal af te geven dat de rechten van vrouwen en meisjes gerespecteerd moeten worden".

Toch wil Van Weel, die inmiddels ook verantwoordelijk is voor het ministerie van Asiel en Migratie, nu dus drie vrouwen terug naar Afghanistan sturen. "Schandalig", vindt advocaat Frans Willem Verbaas. Hij staat twee van de drie vrouwen bij in hun procedure.

Volgens Verbaas zijn de redenen die de IND geeft achterhaald. "Het Hof van Justitie heeft al lang bepaald dat we de discussie voorbij zijn of vrouwen 'verwesterd' zijn of niet. Alle vrouwen lijden onder de Taliban."

Het Europese Hof van Justitie kwam inderdaad in oktober 2024 met een uitspraak, die - zo blijkt nu - op verschillende manieren wordt geïnterpreteerd. Het Hof concludeerde dat de vervolging van Afghaanse vrouwen door het regime wegens hun geslacht dusdanig ernstig en systematisch is, dat het op zich al wordt gezien als een daad van vervolging.

Nieuwsuur sprak met verschillende rechtsgeleerden over die uitspraak. De uitspraak komt er volgens hen op neer dat "geen enkele lidstaat van de Europese Unie vrouwen terug mag sturen naar Afghanistan", aldus Ashley Terlouw, hoogleraar rechtssociologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Het betekent ook dat alle Afghaanse vrouwen op basis van hun geslacht en afkomst een verblijfsvergunning kunnen krijgen.

Maar daar zijn de IND en het Ministerie van Asiel en Migratie het niet mee eens. De IND stelt dat Nederland "op basis van de discriminatie van vrouwen alle vrouwen uit Afghanistan asiel kan geven, maar dat hoeft niet".

"Er zijn situaties denkbaar, waarin vrouwen geen moeite hebben met zich te schikken naar die leefregels van de Taliban."

Gedwongen vertrek

Op dit moment kunnen afgewezen Afghaanse asielzoekers niet worden uitgezet naar Afghanistan, omdat Nederland geen diplomatieke banden heeft met de Taliban. Hier probeert minister Van Weel verandering in te brengen.

In een gezamenlijke brief, vanuit verschillende bewindspersonen van Europese landen, roept hij de Eurocommissaris op tot het bevorderen van terugkeer van onrechtmatig verblijvende personen naar Afghanistan.

In februari wordt de zaak van de 79-jarige vrouw opnieuw beoordeeld door een rechter. Advocaat Verbaas is met een van de andere zaken naar de Raad van State gestapt. Ook die zaak wordt in februari behandeld.

Celstraf voor beramen aanslag Songfestival Rotterdam

De man die een aanslag wilde plegen op het Eurovisie Songfestival van 2020 in Rotterdam, moet twee jaar de cel in. De Zweed Alexander H. had plannen om "zoveel mogelijk slachtoffers te maken" door explosieven te gebruiken en bezoekers in Rotterdam Ahoy te vergiftigen.

De Luxemburgse veiligheidsdiensten ontdekten dat de man plannen had voor een aanslag. Dat nieuws kwam afgelopen zomer pas naar buiten. Het Songfestival ging in 2020 vanwege corona niet door en werd een jaar later alsnog gehouden in Rotterdam.

Extreemrechtse partijen winnen invloed in Europees Parlement

De boycot van extreemrechtse partijen in het Europees Parlement brokkelt langzaam maar zeker af. Bij de laatste verkiezingen vorig jaar juni wonnen die partijen flink en steeds vaker zoeken middenpartijen de samenwerking met ze op.

De uiterst rechtse partijen zelf stellen zich ook steeds professioneler op. Ze gebruiken de EU om hun ideeën te realiseren in plaats van stelselmatig alles wat ermee te maken heeft af te wijzen. Door deze verschuivingen krijgen de extreemrechtse partijen steeds meer invloed.

We bespreken het in de studio met onze EU-correspondent Kysia Hekster.

Drie Afghaanse vrouwen teruggestuurd

De Immigratie- en Naturalisatiedienst blijft bij het besluit om drie Afghaanse vrouwen terug te sturen naar Afghanistan. De beslissing leidt tot veel kritiek omdat de Taliban Afghaanse vrouwen systematisch discrimineert. Toch vindt de IND dat deze vrouwen zich kunnen schikken naar de leefregels van de Taliban.

Volgens de IND hebben de vrouwen niet voldoende aan kunnen tonen dat zij niet kunnen leven onder het regime van de Taliban. Ze zouden niet 'verwesterd' zijn en zich voornamelijk bezighouden met huishoudelijke taken.

Als de Tweede Kamer niet instemt met zijn aanpassing van de asielwetten "hebben we een groot probleem". Dat zegt demissionair minister van Asiel en Migratie David van Weel (VVD) tegen Nieuwsuur. "Dan ben ik niet erg hoopvol dat een volgend kabinet wel wat aan migratie gaat doen."

De VVD en de BBB hebben haast met het doorvoeren van de asielwetten van voormalig asielminister Marjolein Faber van de PVV. De twee overgebleven partijen van het kabinet-Schoof willen de belofte van een streng asielbeleid inlossen. Van Weel vertrouwt erop dat dit nog voor de kerst gaat lukken. "Wij hebben geluisterd en daarmee denk ik dat het wetsvoorstel voldoende steun zou moeten krijgen."

Maar uit gesprekken die Nieuwsuur voerde met verschillende partijen, blijkt dat die meerderheid allerminst zeker is. D66 heeft bezwaar omdat de wet onuitvoerbaar zou zijn en ook het CDA heeft nog veel vragen, zeggen woordvoerders van die partijen.

En ook de PVV, de grootste aanjager van een streng asielbeleid, twijfelt. Die partij is juist bang dat met de aanpassing van Van Weel hun wet "om zeep wordt geholpen", aldus PVV-Kamerlid Marina Vondeling onlangs tijdens een debat.

Illegaliteit strafbaar

De discussie draait om twee asielwetten waar de Tweede Kamer afgelopen zomer al over heeft gestemd. Vlak voor die stemming kwam de PVV met een aanscherping waardoor illegaliteit strafbaar zou worden. Dit zorgde voor veel onrust in de Kamer, want deze aanpassing betekende ook dat het bieden van hulp aan personen zonder verblijfspapieren strafbaar zou worden.

Voor het CDA, NSC en SGP - partijen die aanvankelijk vóór de wet wilden stemmen - was dit onacceptabel. Het CDA trok de steun in, NSC en SGP wilden dat de Raad van State (RvS) zich zou uitspreken over de vraag of het metaforische "kopje soep" aan een ongedocumenteerde verboden zou worden.

De RvS antwoordde dat dit inderdaad kon worden gezien als een vorm van medeplichtigheid, waarop Van Weel besloot de wet aan te passen en die strafbaarstelling van hulp er weer uit te halen. Het wetsvoorstel is al in behandeling bij de Eerste Kamer, maar over deze aanpassing van Van Weel, een zogenoemde novelle, moet de Tweede Kamer wel nog stemmen.

Meerderheid onzeker

D66 is nog altijd niet te spreken over het amendement dat de PVV er afgelopen zomer "op het laatste moment in fietste", aldus D66-Kamerlid Jan Paternotte. CDA'er Bart van den Brink zegt dat de wet "zeker is verbeterd" door de aanpassing van Van Weel omtrent hulp aan ongedocumenteerden, "maar dat betekent niet dat alle vragen zijn beantwoord. En dus wachten we op de antwoorden".

Zonder de steun van CDA en PVV kan Van Weel niet op een meerderheid rekenen. De VVD'er toont weinig begrip voor de twijfel in de Kamer. "Partijen zeggen dat ze wat willen doen aan migratie, maar als er dan een wet voorligt, zouden ze toch weer tegenstemmen. En dan ook nog met een novelle waardoor de maatregelen in de wet worden verzacht."

260 vragen

Als de Tweede Kamer wel voor stemt, kan ook de Eerste Kamer nog roet in het eten gooien. Ook daar zijn partijen die Van Weel nodig heeft terughoudend. "Er zitten best wat aspecten aan deze wet waar we goed naar moeten kijken", zegt CDA-senator Madeleine van Toorenburg. "Ik denk dat het belangrijker is dat er heel secuur naar gekeken wordt, dan dat het snel gaat", voegt D66-senator Paul van Meenen toe.

De Tweede Kamer heeft deze week nog 260 vragen ingediend aan Van Weel. Als die zijn beantwoord, hoopt de Kamer volgende week met de minister in debat te kunnen.

Politiek duider Arjan Noorlander:

"D66 gaat dit sowieso niet steunen. Voor de PVV is het lastig om vóór te stemmen, want daarmee zouden ze de VVD en BBB, de twee partijen waarbij ze boos zijn weggelopen, aan een politiek succes helpen. Dat vindt Wilders niet aantrekkelijk. Het CDA vindt dit op zich een aantrekkelijk plan, maar die partij zit aan de onderhandelingstafel met D66. het kan dus nog alle kanten op.

Tegelijkertijd weten de formerende partijen: als dit strenge asielbeleid wordt aangenomen, hoeven we daar niet meer over te onderhandelen in de formatie. Dat kan gesprekken met potentiële coalitiepartners makkelijker maken."

Khaled al-N., de vader van de vorig jaar omgebrachte Ryan uit Joure is vrij om te gaan en staan waar hij wil in Syrië, terwijl hij in Nederland verdacht wordt van betrokkenheid bij haar dood. Hij woont in het noorden van het land en is zelfs hertrouwd. Nederland zegt dat er geen mogelijkheden zijn voor strafrechtelijke samenwerking met Syrië, maar in Syrië denken ze daar anders over.

Morgen begint de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak tegen de broers en vader van de 18-jarige Ryan. Haar lichaam werd in mei vorig jaar gevonden in een moeraspoel bij de Oostvaardersplassen. Het Openbaar Ministerie vermoedt dat het om eerwraak ging.

De broers zitten vast. De vader is dus naar Syrië gevlucht. Nieuwsuur ging daar zijn gangen na. In het conservatieve Taftanaz, in de noordelijke provincie Idlib, spraken we met kennissen en familieleden van al-N. Zij hebben Ryans vader gezien en gesproken sinds zijn terugkomst in Syrië, maar zeggen niet te weten waar hij nu is.

"We kregen ruzie omdat hij het me niet had verteld. Het enige wat ik nu wil is dat de waarheid boven tafel komt", zegt een broer van al-N.:

Familieleden van het slachtoffer zeggen tegen Nieuwsuur dat ze willen dat al-N. in Nederland wordt berecht, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het ministerie van Justitie laat schriftelijk weten: "De mogelijkheden tot strafrechtelijke samenwerking met Syrië zijn op dit moment niet aanwezig. De strafrechtelijke instanties die nodig zijn voor deze samenwerking zijn (nog) niet operationeel in Syrië."

'Wij zijn er klaar voor'

Gek genoeg zien ze dit op het Syrische ministerie van Justitie anders. "Dat was misschien zo in het begin, toen het regime net was gevallen. Nu is de Syrische justitie helemaal hersteld. We zijn er klaar voor", zegt minister van Justitie Mazhar al-Wais.

De minister zegt tot nu toe drie rechtshulpverzoeken te hebben gehad van Europese landen. "We zullen de nodige rechtshulp verlenen in overeenstemming met de regelgeving." Van Nederland heeft de minister geen verzoek ontvangen, zegt hij.

Omdat al-N. Syrisch staatsburger is, ligt uitlevering aan Nederland ingewikkeld. Maar er zijn nog andere mogelijkheden. Al-N. zou ook in Syrië kunnen worden berecht, of daar zijn straf uitzitten. Dat laatste is een reëel scenario omdat de zaak van al-N hier in Nederland al bij verstek - in afwezigheid van de verdachte - wordt behandeld.

Er zijn dus wel degelijk mogelijkheden tot samenwerking, zegt ook Baraa Abdulrahman, een adviseur van het Syrische ministerie van Justitie. "Als een Syriër in Nederland een misdrijf pleegt en dan naar Syrië vlucht, dan communiceren Nederland, Syrië, en Interpol met elkaar."

Göran Sluiter, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, zegt dat het inderdaad mogelijk is al-N. in Syrië te berechten of vast te zetten, "maar ook dat is ingewikkeld vanwege de mensenrechtelijke situatie daar". "Nederland werkt liever niet samen met landen waar het recht op een eerlijk proces onvoldoende gewaarborgd is en zal huiverig zijn het onderzoek aan Syrië over te dragen."

Relatie

Hoe dan ook zal Nederland de diplomatieke relatie met Syrië moeten opbouwen om te kunnen samenwerken in deze zaak. Die banden worden langzaam hersteld, maar als Syrië meewerkt aan uitlevering of berechting van al-N., zal de Syrische regering daar vermoedelijk ook wat voor terug willen, zegt Sluiter. "Zoals misschien uitlevering van Assad-aanhangers. Dat zal Nederland tegenhouden op basis van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens."

Verslaggever Zainab Hammoud:

"In mijn gesprekken met Syrische overheidsfunctionarissen viel me vooral op hoe graag ze de helpende hand willen bieden aan westerse landen. Dat was alleen al te merken aan hoe makkelijk het was om interviews te regelen met deze functionarissen. Er is de Syrische overheid duidelijk veel aan gelegen om de diplomatieke banden te verbeteren. Een jaar na de val van het regime van Assad ligt het land nog grotendeels in puin. De nieuwe Syrische regering is sterk afhankelijk van internationale financiële steun voor de wederopbouw."

Illegaliteit strafbaar?

De politieke discussie over het al dan niet strafbaar stellen van illegaliteit laaide de afgelopen maanden weer op. Grote vraag is vooral: wordt hulp bieden aan illegalen ook strafbaar?

Volgende week debatteert de Tweede Kamer over het onderwerp. Ondertussen onderhandelen D66 en CDA over de vorming van een nieuw kabinet. In hoeverre speelt het thema daar een rol? We vragen het politiek verslaggever Arjan Noorlander.

Eerwraakverdachte naar Syrië gevlucht

Morgen begint de inhoudelijke behandeling van de eerwraakzaak-Ryan. Het lichaam van de 18-jarige vrouw uit het Friese Joure werd in mei 2024 gevonden in een moeraspoel in Lelystad, bij de Oostvaardersplassen. Haar vader en twee broers gelden als verdachten.

De broers ontkennen betrokkenheid, en vader Khaled N. vluchtte naar Syrië. Wat betekent dat voor het proces en wat kan Nederland doen om hem terug te halen?

Vogelgriep laait op

Op drie bedrijven in Overijssel en Limburg is vogelgriep vastgesteld. In het Limburgse Tienray en Helden gaat het om bedrijven met 185.000 vleeskuikens en 85.000 leghennen. In het Overijsselse Bornerbroek om 18.000 vleeskuikens. Eerder deze week was het ook al raak in de Alblasserwaard en de Gelderse Vallei.

Het was lange tijd relatief stil als het gaat om vogelgriep. Zijn we nu weer terug bij af? En hoe staat het anno 2025 met het beloofde vaccin?

Demissionair minister Bruijn van Volksgezondheid gaat het Zorginstituut vragen in te grijpen in een conflict tussen plastisch chirurgen en cosmetisch artsen. Die groepen steggelen al jaren over de vraag wie welke behandeling mag uitvoeren. Ondanks een opgelegde deadline komen ze er onderling niet uit.

Plastisch chirurgen willen dat erkende cosmetisch artsen stoppen met het uitvoeren van operaties waarbij wordt gesneden onder de huid, zoals facelifts, schaamlipcorrecties en buikwandcorrecties. Daarvoor vroegen ze de minister om een wetswijziging, berichtte Nieuwsuur vorig jaar.

Daar voelde toenmalig minister Dijkstra niet voor. Ze verwees naar het Zorginstituut, dat eerder al tevergeefs had geprobeerd tot bekwaamheidseisen te komen. Op dit moment zijn die er niet voor cosmetische ingrepen.

Verschil plastisch chirurg en cosmetisch arts

Binnen de cosmetische geneeskunde zijn grofweg twee soorten artsen actief: de 'cosmetisch arts KNMG' en de plastisch chirurg. Beiden hebben een zesjarige opleiding tot basisarts gevolgd. De cosmetisch arts KNMG heeft daarbovenop een tweejarige vervolgopleiding gehad, met name voor behandelingen met botox en fillers. Chirurgie, het snijden, is daar geen onderdeel van. De plastisch chirurg studeert na de studie tot basisarts nog zes jaar door en leert dan ook snijdende ingrepen.

Dijkstra's opvolger Agema vond het aan de partijen zelf om tot overeenstemming te komen. Ingrijpen vond ze, gezien het ontbreken van signalen van eventuele misstanden, 'disproportioneel'. Ze gaf de partijen een jaar de tijd om aan tafel te komen.

Complicaties

Maar dat overleg heeft niets opgeleverd. Volgens minister Bruijn is de sector groeiende en creëert het ontbreken van bekwaamheidseisen een 'grijs gebied' waarin de Inspectie Gezondheid en Jeugd niet goed toezicht kan houden. Volgens plastisch chirurgen leiden snijdende ingrepen door cosmetisch artsen soms tot complicaties die door hun beroepsgroep moet worden opgelost.

Volgens minister Bruijn vormt het ontbreken van bekwaamheidseisen "een risico voor de veiligheid van de patiënt". Hij vraagt het Zorginstituut om de regie over te nemen en tot bekwaamheidseisen te komen. Dit is enkele jaren geleden ook al gebeurd, alleen tot bekwaamheidseisen kwam het niet.

De Nederlandse Vereniging van Plastisch Chirurgen (NVPC) laat dan ook weten hier geen vertrouwen in te hebben. "Dit is een herhaling van zetten", reageert plastisch chirurg Ali Pirayesh. De Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Geneeskunde (NVCG) zegt in een reactie te waarderen "dat er nu stappen worden gezet om voortgang te realiseren".

Vrijdag 28 november vond er rond 17.15 uur een ernstig ongeval plaats op Kanaal Noord in Beemte Broekland. Daarbij raakte een 61-jarige fietser uit Apeldoorn zeer ernstig gewond. Een betrokken automobilist is bij dit ongeval doorgereden. Wij zijn dringend op zoek naar deze automobilist. Weet jij meer dat ons hierbij kan helpen? De politie komt graag met je in contact!

Op zaterdag 29 november vond rond 01:55 uur een explosie plaats bij een pand aan de Verlengde van Beresteijnstraat in Veendam. Heb je iets gezien of gehoord of heb je camerabeelden waarop mogelijk iets te zien is? Bel de politie dan op 0800-6070.

Afgelopen nacht hebben er twee explosies plaatsgevonden aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam. De eerste explosie was rond 01.15 uur waarbij een kleine brand ontstond. Deze is door de brandweer geblust. Rond 04.10 uur was voor de tweede keer een harde knal te horen in de straat. Hierbij is geen brand ontstaan. In beide gevallen is gelukkig niemand gewond geraakt. De politie is een onderzoek gestart naar de explosies en komt graag in contact met getuigen.

Een 55-jarige scooterrijder is overleden na een verkeersongeval op vrijdagavond 28 november aan de Burgemeester Röellstraat. De politie doet onderzoek en vraagt getuigen zich te melden. Update zaterdag 29-11: de recherche heeft een 33-jarige verdachte uit Amsterdam aangehouden in de zaak. Hoe het ongeval heeft plaatsgevonden is nog niet duidelijk, maar zijn mogelijke betrokkenheid wordt onderzocht.

In Almere werd op donderdag 27 november een drugslab aangetroffen in een bedrijfspand aan de C. Commelinweg. Daarna werden twee verdachten aangehouden voor mogelijke betrokkenheid bij dit drugslab. Meerdere aanhoudingen worden niet uitgesloten.

In de afgelopen vier maanden heeft het EVA-Team (Executie Vonnissen Afgestraften) van de Politie Eenheid Den Haag 46 personen aangehouden die in totaal nog 140 jaar celstraf moeten uitzitten. Het EVA-team spoort veroordeelden op die zich aan hun opgelegde straf proberen te onttrekken.

Op donderdag 27 november rond 18.25 uur vond een ernstig ongeval plaats tussen een fietser en een auto op de Toermalijnstraat in Alkmaar. De fietser, een 83-jarige man uit Castricum, is hierbij komen te overlijden. Wij komen graag in contact met getuigen van het verkeersongeval.

Politie, Belastingdienst, ILT en Veilig Verkeer Nederland voerden afgelopen vrijdag 21 november een gezamenlijke controle uit in de Waalhaven in Rotterdam. Deze controle wordt ook wel ‘De Haven op Slot’ genoemd. De controle was gericht op ondermijning, met de focus op onverklaarbaar vermogen en het bezit van verboden wapens of verdovende middelen. Er zijn 95 voertuigen gecontroleerd, wat resulteerde in tientallen bekeuringen voor overtredingen zoals onjuiste verlichting, rijden onder invloed en het rijden zonder rijbewijs. Daarnaast werd er één persoon aangehouden voor bezit van verdovende middelen. Twee personen werden aangehouden op basis van de Wet Wapens en Munitie. Verder werden er boetes uitgeschreven voor verschillende andere overtredingen, zoals het niet kunnen tonen van een geldig identiteitsbewijs en het niet naleven van de ADR-regels voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.

Een 35-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats is donderdagavond gewond geraakt bij een steekincident in Eindhoven. De politie is een onderzoek gestart.

Een woning aan de Glazenmakerhof in Den Haag raakte donderdagavond 27 november rond 21:15 uur flink beschadigd door een explosie. Er raakte niemand gewond. De politie doet onderzoek naar het incident en zoekt getuigen.

Parliament has blocked the caretaker cabinet’s plan to raise €2.55 billion in extra Box 3 wealth tax over the next...

The government has reached an agreement with Shell and ExxonMobil to halt plans for gas extraction near the Frisian village...

Want to support the DutchNews podcast and keep up our stocks of stroopwafels and orange tompouces? Click here to become...

Dutch top tennis player Tallon Griekspoor will be participating in an exhibition tournament in St Petersburg in Russia this weekend...

The new rates for health insurance supplementary policies were finalised this week, so it is a good moment to assess...

The Dutch public prosecution service has fined US investment bank Morgan Stanley €101 million for avoiding dividend tax in the...

A court in Arnhem has sentenced three people to community service orders and jail for working in healthcare without the...

Caretaker prime minister Dick Schoof is refusing to agree to parliament’s calls to allocate an extra €2 billion in support...

The Dutch immigration service IND is sticking to its decision to deport three Afghan women to Afghanistan, despite widespread criticism...

The Netherlands has again lost ground in Uefa’s European club rankings after a disappointing week, raising fears it could forfeit...

Een kabinet met GroenLinks-PvdA en VVD is toch niet „definitief is afgevallen". Dat heeft informateur Sybrand Buma gisteravond laten weten. Eerder op de avond zei hij juist dat die optie wél definitief was afgevallen.

Met pakjesavond in zicht schuiven Nederlanders weer aan tafel voor het samenstellen van hun verlanglijstjes. En daarin staat dit jaar een opvallende nieuwkomer: de opwindbare noodradio met ingebouwde zaklamp.

Waar de één vindt dat geld moet rollen, blijft de ander herhalen dat je geld maar één keer kunt uitgeven. En als we eerlijk zijn; wat blijft er dan over van het gezegde 'geld maakt niet gelukkig'? Vandaag: Dennis (36) is niet van huisje-boompje-beestje: hij gaat van zijn geld liever op reis. Zo vaak mogelijk.

Iedereen heeft weleens een geheim, een leugentje om bestwil, iets wat we liever niet hardop zeggen. In Metro’s rubriek Opgebiecht durft een Metro-lezer dat toch te doen. Deze week: Deborah (37) riep altijd heel hard dat ze geen kinderen wilde, maar begint daar nu toch ineens aan te twijfelen.

Stress wordt al langere tijd gezien als een belangrijke oorzaak van haarverlies. Maar hoe zit dit precies?

"Kabinet met VVD en GroenLinks-PvdA is volgens informateur Buma afgevallen; VVD blijft samenwerking blokkeren", zegt Buma.

De Consumentenbond waarschuwt om vooral geen kant-en-klare-noodpakketten te kopen. Hier lees je waarom je dit beter niet kan doen.

Wist je dat de vorm en grootte van je billen een belangrijke indicator kan zijn van een veelvoorkomende ziekte?

Schrijfster Lale Gül meldt dat een persoon is aangehouden op verdenking van doodsbedreiging, politie geeft geen details vrij.

Wat de slagingskans is van je huwelijk blijkt volgens onderzoekers samen te hangen met een overeenkomst in déze gewoonte.

Het Openbaar Ministerie eist straffen tot 25 jaar cel voor de vader en twee broers in verband met de moord op Ryan, een 18-jarig meisje uit Joure. Tijdens de zitting in Lelystad wordt specifiek 25 jaar geëist tegen de vader, die als...

Drie van de vier verdachten in de zaak rond de mishandeling van presentator Dennis Schouten zijn minderjarig, meldt de Rechtbank Noord-Nederland aan het ANP. De kinderrechter behandelt de zaak op 17 maart achter gesloten deuren. Ook de zaak van de...

D66 en CDA staan aan het begin van een nieuwe fase in de formatiegesprekken. Rob Jetten en Henri Bontenbal hebben een goede verstandhouding, wat in hun voordeel werkt. De voortgang van hun gezamenlijke document verloopt vlot en lijkt op schema te...

De binnenstad van Den Haag is vandaag veiligheidsrisicogebied. Dat betekent onder andere dat de politie iedereen mag fouillere. Burgemeester Jan van Zanen heeft daartoe besloten vanwege een aangekondigde demonstratie Mars voor Veilig Nederland....

Max Verstappen heeft laten weten dat hij overweegt te stoppen met Formule 1 als de nieuwe regels in 2026 de sport niet leuk meer maken. Hij zei dat zijn contract bij Red Bull tot 2028 loopt, maar benadrukte dat de nieuwe voorschriften in 2026...

Donald Trump heeft op Truth Social een bericht geplaatst waarin hij verklaart dat vrijwel alle documenten en decreten die Joe Biden met een Autopen heeft ondertekend, ongeldig zijn. Trump beweert dat ongeveer 92% van de documenten op deze manier...

President Donald Trump heeft aangekondigd dat hij de immigratie uit zogenoemde "derdewereldlanden" definitief wil stopzetten. Hij eist een programma voor "omgekeerde migratie" na de schietpartij in Washington, D.C., waarbij een soldaat van de...

Op de bezette Westelijke Jordaanoever hebben Israëlische politieagenten twee Palestijnen doodgeschoten in Jenin. Beelden suggereren dat de mannen zich al hadden overgegeven toen ze werden neergeschoten. De Palestijnse premier Mohammad Mustafa...

De Nederlandse handbalsters zijn het WK in eigen land begonnen met een overtuigende zege. In een volledig uitverkocht Ahoy, met 9.000 toeschouwers, won Oranje met 32-25 van Argentinië. Argentinië maakte nog de openingstreffer in Ahoy,...

Erasmus MC heeft zich gedistantieerd van de opmerkingen van ic-arts Diederik Gommers over agressie in de zorg. Gommers zei dat deze agressie "vaker voorkomt bij immigrantenfamilies". Volgens een woordvoerder van het ziekenhuis was het niet de...