Dit Nederlandse bedrijf maakt drones waarmee Oekraïne doelen diep in Rusland raakt
Bijna dagelijks neemt Oekraïne Russische olie-installaties onder vuur. Met langeafstandsdrones doet het Oekraïense leger vernietigende aanvallen tot diep in Siberië. President Zelensky mag daar graag over opscheppen. Minder bekend is dat een aantal van deze drones worden gemaakt door een Nederlands bedrijf: Destinus.
De NOS mocht kijken bij een van de vestigingen van deze jonge defensieonderneming, in Hengelo.
"In 2023 hebben we onze eerste drones geproduceerd en die zijn ook ingezet in Oekraïne. Dat ging toen over tientallen, inmiddels gaat het over duizenden." En het moeten er nog meer worden. Commercieel directeur Wouter van Beek wil liever geen cijfer noemen, maar het bedrijf mikt op een veelvoud.
Verslaggever Wessel de Jong mocht in de fabriek kijken hoe de drones gemaakt en getest worden:
De drones zelf mogen we niet filmen, maar wel de motoren die worden gemaakt en getest. Het algemene beeld van een drone is een zoemend apparaat met propellers aan vier uitstekende armen. Maar die maken ze hier niet: "We produceren grote drones met vaste vleugels. Sommige worden ook aangedreven door turbojet engines. Dan moet je denken aan een motor vergelijkbaar met die van een vliegtuig. En deze kan een drone met een behoorlijk zwaar gewicht over grote afstanden vervoeren."
Dat gewicht is de springlading, of in jargon, de 'warhead'. De Ruta, zoals de drone heet, heeft een bereik van een paar honderd kilometer en kan een lading vervoeren van ettelijke tientallen kilo's. Exacte cijfers zijn niet te noemen. Het doelwit is leidend: hoe verder weg, hoe lichter de lading, want meer brandstof betekent minder springlading.
Tomahawk
Deze drone is eigenlijk een kleine kruisraket, maar dan voor een tiende van de prijs van de befaamde Amerikaanse Tomahawk-raket die twee miljoen dollar kost. Het voordeel van zo'n relatief goedkope drone is dat er snel veel van gemaakt kunnen worden: "Een golf van drones verhoogt de kans op succes," zegt de commercieel directeur over de tactiek van het sturen van grote aantallen drones om het Russische luchtafweer te overspoelen.
De 'opschaalbaarheid' van de productie moet ook interessant zijn voor landen die niet in oorlog zijn, zoals Nederland. Het ministerie van Defensie hoeft dan geen grote voorraden aan te houden. Maar er kan snel meer geproduceerd worden als dat nodig is, in het geval van een conflict.
Elektronische oorlogvoering
De kleine kruisraket en ook de andere langeafstandsdrones die Destinus produceert, maken gebruik van kunstmatige intelligentie om doelen te kunnen raken. Grote afstanden vliegen over Rusland betekent weerbaar moeten zijn tegen verstoring door elektronische oorlogsvoering.
Van Beek: "Met behulp van een camera aan de onderzijde herkent hij het landschap. En door middel van AI-technologie bepaalt hij zijn positie. Je kunt dan navigeren, terwijl er geen GPS-signaal beschikbaar is."
De AI komt van een Zwitsers bedrijf dat onlangs is overgenomen. Behalve in Hengelo heeft Destinus inmiddels vestigingen in een groot aantal Europese landen, zoals Spanje, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en niet in de laatste plaats Oekraïne. Wat dat betreft kan het jonge bedrijf dan ook geen start-up meer genoemd worden. Het telt inmiddels ruim 600 werknemers.
Oekraïne is heel belangrijk voor dit defensiebedrijf, want daar wordt de proef op de som genomen. Staand voor een werkbank met kabels vertelt Van Beek: "Pas als je een systeem test onder de druk van een echte oorlogssituatie zie je of systemen een papieren exercitie zijn, of dat ze ook echt werken."
De directeur kan weinig zeggen over het Oekraïense gebruik van de drones: "Dit zijn inderdaad de drones die lange-afstandsmissies uitvoeren, maar ik kan geen details geven over type missies."
Vuurballen
De Oekraïners lijken er wel vaak in te slagen om beelden te verkrijgen van de aanvallen op de Russische olie-installaties. Die delen ze maar wat graag. Op sociale media barst het van de vuurballen en gigantische branden, als er weer een doel is getroffen. Zelensky noemt de aanvallen de meeste effectieve en directe sanctie tegen de olie-industrie, de belangrijkste inkomstenbron van de Rusland.