PVV-raadsleden stappen op, voelen zich vaak slecht behandeld door partijtop
In 14 van de 32 gemeenten waarin de PVV in de raad was verkozen, is de fractie sinds de vorige gemeenteraadsverkiezingen niet meer dezelfde. PVV-raadsleden zijn daar opgestapt, overgestapt of een eigen fractie begonnen, vaak uit onvrede over het contact met de landelijke partij.
In zes van die gemeenten (Dordrecht, Emmen, Maastricht, Purmerend, Urk en Utrecht) heeft de PVV helemaal geen raadsleden meer. Van de 63 gemeenteraadszetels die de PVV in totaal had, zijn er twaalf verdwenen. Dat blijkt uit een inventarisatie van Nieuwsuur.
Vooral nadat de PVV-kandidatenlijsten voor de komende gemeenteraadsverkiezingen bekend werden, ontstond er veel rumoer. In bijvoorbeeld Nissewaard komen twee van de drie overgebleven raadsleden niet meer opdagen sinds ze weten dat ze niet herkiesbaar zijn.
In Venlo werd fractievoorzitter Donald Fijnje na acht jaar van de PVV-kieslijst gehaald, zonder toelichting. Hij besloot zich af te splitsen en een eigen fractie te beginnen. "Als je op deze wijze wordt weggezet, doet dat wat met een mens", zegt hij tegen Nieuwsuur. "Wilders doet mij en de mensen van Venlo tekort als je niet uitlegt waarom je die keuze maakt."
PVV-Kamerleden in Den Haag coördineren per regio wie er op de lokale lijsten komen, en op welke plek. Zo is Kamerlid René Claassen verantwoordelijk voor de kandidatenlijsten in Limburg. Hij zegt tegen Nieuwsuur niet te weten waarom Fijnje niet terugkeert op de kieslijst. "Ik zorg alleen dat het in goede banen wordt geleid, maar de keuze voor de kandidaten wordt door iemand anders gemaakt." Op de vraag of die persoon PVV-leider Geert Wilders is, antwoordt hij: "Dat zou zomaar eens kunnen."
Wilders wilde niet reageren op vragen van Nieuwsuur over de gemeenteraadsverkiezingen.
'Veel geschreeuw'
Deze week stopte ook het Heerlense PVV-raadslid Paul Hoogers. Hij stapt over naar Forum voor Democratie. Tegen dagblad De Limburger zegt hij zich niet te kunnen vinden in de landelijke lijn van de PVV. "De PVV is een lege huls geworden. Veel geschreeuw, maar er wordt niet geleverd."
In de gemeente Twenterand splitste Yvonne Spijker zich af van de PVV-fractie omdat ze lager op de kieslijst was gezet. "Ergens is het ook bevrijdend om opnieuw te beginnen", zegt ze tegen de regionale omroep Oost. "Bij de PVV heb je je aan de landelijke lijn te houden."
In Emmen stapte in augustus Klaas Bosma over naar een lokale partij nadat zijn collega eerder al was gestopt. "Ik had steeds meer moeite met het feit dat alles binnen de partij wordt bepaald door één man: Geert Wilders", zegt Bosma tegen RTV Drenthe.
Geen contact
Het schort vooral aan de communicatie tussen de landelijke partijtop en de lokale afdelingen, zegt Fijnje. Hij zegt zelden iets van Wilders te hebben gehoord over politieke plannen. "Ook de Tweede Kamerleden hebben geen contact met lokaal. Dat is heel vervelend. Het zou erg helpen als je met iemand vanuit Den Haag iets kon afstemmen."
Diezelfde ervaring had René Betsch, voormalig PVV-raadslid in Maastricht. Hij stapte in 2023 over naar een lokale politieke partij. "Ik heb in 2018 mijn eerste vraag uitgezet voor informatie vanuit Den Haag. Ik wacht nog steeds op het antwoord."
PVV won 63 raadszetels
De PVV doet sinds 2010 mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. In 2022 deed de partij in 32 gemeenten mee, en won toen 63 raadszetels. Ter vergelijking: het CDA, destijds de grootste landelijke partij, kreeg zo'n 1100 zetels.
Bij de verkiezingen in maart 2026 doet de PVV in ongeveer 40 gemeenten mee. De wens was 58.
Arnhem, Urk en Purmerend vielen na 2022 af. Opvallend, want in Arnhem protesteerden Wilders en de PVV tegen 'Arnhemmistan'. In Urk ging Wilders regelmatig op bezoek, maar toch verbrak de fractie de banden met de landelijke partij.
Contact tussen de landelijke PVV en de lokale afdelingen is er nauwelijks, zegt Betsch. "De partij bestaat op lokaal gebied alleen in naam. Je krijgt de naam PVV als merk mee. Er zijn maar een paar standpunten. De rest mag je zelf invullen, als het maar de lijn is van de PVV."
Er was altijd één moment dat Donald Fijnje wél iets hoorde van de partijtop. "Als Geert naar Venlo komt, dan wordt er gebeld: ga het even regelen. Anders wordt er gedreigd: dan kom je niet op de lijst."
Fijnje vindt dat de partij moet veranderen en een ledenstructuur moet krijgen. "Zodat je met je mede-PVV'ers op z'n minst kunt overleggen." Betsch beaamt dat. "Leden kunnen aangeven welke kant een partij op moet. Zo leg je je oor te luisteren bij je achterban. De PVV doet dat niet."
Politiek duider Arjan Noorlander:
"Geert Wilders heeft de gemeenteraadsverkiezingen nooit erg serieus genomen. Het duurde jaren voordat de beweging in meer dan twee gemeenten meedeed. Wilders vreesde in die beginjaren vooral dat onervaren raadsleden problemen zouden opleveren voor de partij.
Ook nu nog is de deelname van de PVV, zeker voor een van de grootste fracties in de Tweede Kamer, zeer beperkt. Voor Wilders zijn de gemeenteraadscampagnes nog altijd vooral een uithangbord om zijn landelijke verhaal over migratie over het voetlicht te brengen.
Dat is ook nu de kritiek vanuit verschillende gemeentelijke PVV-fracties; Wilders heeft uiteindelijk weinig aandacht voor de mensen die lokaal voor de partij actief zijn."
Kijk ook deze analyse over hoe Geert Wilders zijn partij leidt: